فلوراید(Fluoride) یک ماده شناخته شده در دندانپزشکی است که روز به روز کاربرد آن بیشتر می شود. فلوراید ماده ای است که در استحکام بخشیدن به دندان اثرش بر همه آشکار است. بی تردید کاربرد آن در یک برنامه خاص و دوز مناسبی باید انجام شود. هر روش درمانی در کنار معالجه عوارض جانبی دارد و شناخت بیشتر یک دارو کاربرد صحیح آن از عوارض جانبی آن می کاهد و نتیجه مطلوب را می دهد. امروزه پوسیدگی دندان که یکی از بیماری های واگیر و شایع است با کاربرد صحیح فلوراید بصورت فلوئوریداسیون آب آشامیدنی شهرها و مدارس توانسته اند تا ۵۰% وحتی بیشتر پوسیدگی دندان را پیشگیری نمایند. فلورایدتراپی در کودکان یکی از روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان است.
در ضمن در مناطقی که آب آشامیدنی آنها دارای فلوراید زیاد است و باعث فلئوروزیس دندان های مردم آن مناطق می گردد تصفیه و یا از منبع دیگری آب آشامیدنی تهیه شود و باعث پیشگیری از بیماری های فلئوروزی استخوانی و دندانی گردد که از شعار پیشگیری و بهداشت مقدم بر درمان است سر مشق گرفته در جامعه خود تا حد نهایت از پوسیدگی دندان های کودکان و بزرگسالان جلوگیری نمائیم و هیج دندان مصنوعی نمی تواند جای دندان طبیعی خود انسان را جایگزین شود از این نعمت الهی محافظت کرده و بر طول عمرآن بیافزاشیم و چون سلامتی انسان مستلزم تغذیه خوب است و تغذیه خوب با دندان سالم برای جذب بهتر آماده می شود. به اصطلاح دندان سالم و تن سالم بتوانیم دنیائی با مردمان سالم داشته باشیم.
تاریخچه فلوراید
در اوایل سال ۱۸۰۰ میلادی فلوراید به عنوان یکی از اجزا شیمیایی دندان و استخوان توسط شیمی دانان مشهوری چون Morichini و Berzelium گزارش گردید درسال ۱۸۲۸ agiot دانشمند فرانسوی در مقاله خود در مورد پوسیدگی دندان و مقاومت مینا در مقابل دکالسیفیکاسیون اسیدی در ارتباط با وجود مقادیر جزئی کلسیم فلوراید در مینای دندان توضیحاتی داد در حدود چهارده سال بعد cichten brown پیشنهاد کرد که پوسیدگی دندان بایستی در ارتباط با کمبود و فقدان فلوراید باشد و در حقیقت او معتقد بود که مصرف بیش از حد مواد غذایی تصفیه شده باعث این کمبود می شود و همین مسئله باعث پوسیدگی های بیشمار دندان می گردد.
فلوراید تراپی چیست؟
درمان دندان با فلورایدتراپی در کودکان، به همراه شیارپوش كردن دندان ، یکی از موثرترین روش ها در جلوگیری از پوسیدگی دندان ها و یک روش فوق العاده برای حفظ سلامت دندان ها در کودکان می باشد. درمان های فلوراید در کاهش دادن شیوع حفره ها در دندان کودکان ، تا ۹۵% ، در زمان ترکیب با فیشورسیلانت دندان، موثر و بی خطر می باشد. فلوراید با غیرقابل نفوذتر کردن دندان ها در برابر حملات اسیدی، که در اثر مواد قندی و باکتری پلاک دندان در دهان بوجود می آید، بعنوان یک سپر برای لایه مینای خارجی دندان ها عمل کرده و در واقع در برخی موارد ، دارای توانایی معکوس نمودن پوسیدگی زودرس دندان در کودکان می باشد.
پوسیدگی دندان به شرایطی گفته می‌شود که مینای دندان در اثر باکتری به نام پلاک و تشکیل اسید آسیب ببیند. بهترین نحوه جلوگیری از پوسیدگی دندان مسواک زدن منظم با خمیر دندان حاوی فلوراید و رعایت بهداشت عمومی دندان است. با اینکه، درمان پوسیدگی دندان در دندان پزشکی امکان پذیر است اما با توجه به بالا بودن هزینه‌های دندان پزشکی توصیه می‌شود که تمرکز خود را روی پیشگیری از پوسیده شدن دندان‌ها قرار دهید. اگر می خواهید دندانهای سالمی داشته باشید می بایست از قرص های سدیم فلوراید۰/۵ میلیگرم یا سدیم فلوئورید با دوز ۰/۲۵ میلیگرم تهیه شده است، مصرف کنید.
چرا کودکان به فلوراید تراپی نیاز دارند ؟
در دهه ۱۹۳۰ ، محققان دریافتند که افرادی که آب نوشیدنی آنها حاوی فلوراید بوده و در طول رشد خود این نوع آب را نوشیده اند ، در مقایسه با افرادی که آب نوشیدنی آنها فاقد فلوراید بوده است ، تا حدود ۶۶ درصد ، کمتر دچار ایجاد حفره های دندانی شده اند. از آن زمان به بعد ، تحقیقات ثابت کرد که آب نوشیدنی حاوی فلوراید ، سطوح پوسیدگی دندان در جوامع مختلف را کاهش می دهد. فلورایدتراپی در کودکان برای تمامی آن ها مفید می باشد ، چون برای دندان های جوان در برابر آسیب دیدگی ناشی از اسید ، مثل یک سپر عمل کرده و علائم زودرس پوسیدگی دندان را از بین می برد. اسیدهای بسیار مضر ، در نتیجه ترکیب باکتری ها با مواد قندی در دهان ، تشکیل می شود. این اسیدها به لایه محافظ سخت خارجی دندان که مینا نامیده می شود ، آسیب می رساند. مواد معدنی بر یک مبنای روزانه ، از دست می روند و از طریق فرایند ترمیم طبیعی دندان های آسیب دیده و با استفاده از یونهای کلسیم ، فسفات و فلوراید ، به لایه مینای دندان اضافه می شود. مواد معدنی ، در زمان حمله اسیدها به مینای دندان از بین می روند ، و مواد معدنی از قبیل فسفات ، کلسیم و فلوراید ( که باعث تقویت دندان ها می شود) در زمان نوشیدن آب یا خوردن غذاهای حاوی این مواد معدنی توسط کودکان ، دوباره اضافه می شود.
فلوراید تراپی کودکان چگونه انجام می‌شود؟
فلوراید یکی از مواد معدنی طبیعی است که خواص بسیار زیادی برای سلامتی دندان‌ها دارد. این ماده باعث استحکام دندان‌ها شده و مانع از پوسیدگی دندان می‌شود. استفاده از فلوراید در آب آشامیدنی در بسیاری از کشورها رایج است و این امر میزان پوسیدگی دندان‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. کودکان نیز در معرض پوسیدگی دندان هستند. به همین دلیل فلوراید تراپی کودکان می‌توانند از این امر جلوگیری کرده و به تقویت و استحکام مینای دندانهای آنها کمک کند. مراحل فلوراید تراپی به شرح زیر است و البته بهتر است این کار در مطب دندانپزشک انجام شود.
- برای این درمان ابتدا سطح دندانهای کودک به طور کامل تمیز می‌شود.
- پس از تمیزکاری باید دندان‌ها کاملا خشک شوند.
- دندان‌ها به فلوراید آغشته شده و به مدت چند دقیقه بر روی دندان باقی می‌ماند.
- پس از چند دقیقه مقدار اضافی فلوراید به کمک پنبه یا گاز استریل کاملا پاک می‌شود.
- پس از آن بهتر است دندانهای کودک را تا نیم ساعت نشویید.
فلورایدتراپی کودکان
بسیاری از افراد در مورد بهترین سن برای انجام فلوراید تراپی سوال می‌کنند. آیا برای کودکان نیز می‌توان این کار را انجام داد؟ بهترین سن برای شروع این کار از زمانی است دندانهای شیری کودک رشد کرده‌اند. معمولا رشد دندانهای شیری در 3 سالگی تکمیل می‌شود و تا 14 سالگی تمام دندان‌ها رشد می‌کنند. این بازه بهترین زمان برای فلورایدتراپی کودکان است.
بهتر است در این زمان هر 3 تا 6 ماه یکبار این کار را انجام داده تا دندان‌هایی محکم و سالم داشته باشید. البته در برخی از افراد ممکن است این بازه زمانی متفاوت باشد، به همین دلیل انجام این کار حتما باید با مشورت دندانپزشک کودکان انجام شود.
مزایای فلوراید تراپی کودکان
فلوراید تراپی مزایای زیادی برای کودکان و بزرگسالان به همراه دارد.
- در کودکان زیر 6 سال از دندانهای شیری محافظت و جوانه دندان دائمی را بسیار مقاوم می‌کند. به این صورت این جوانه‌ها با پوسیدگی همراه نشده و دندانهای سالم و محکم رشد می‌کند.
- دندانهای دائمی که به تازگی در حال رویش هستند در معرض پوسیدگی قرار دارند. به همین دلیل فلوراید تراپی در کودکان و نوجوانان بین سن 6 تا 16 سال از این دندان‌ها محافظت می‌کند.
- این روش درمانی به جذب و استفاده بهتر از کلسیم و فسفات کمک می‌کند. دندان‌ها این مواد را جذب کرده و هرگونه ضعف موجود در مینای دندان را برطرف می‌کنند. در واقع به ترمیم و تقویت مینای دندان کمک می‌کند.
- دندانهای کودک با جذب فلوراید در مقابل باکتری‌ها مقاوم می‌شوند. به همین دلیل فرایند پوسیده شدن دندان بسیار کند می‌شود. همچنین از عفونت لثه و هرگونه دندان درد جلوگیری کرده و دندان‌ها مدت بیشتری سالم می‌مانند.
عوارض فلوراید تراپی کودکان
برخی از افراد نگرانی‌هایی در مورد استفاده از فلوراید مخصوصا برای کودکان دارند. با توجه به تحقیقات انجام شده، اگر این کار توسط دندانپزشک و با دوز مناسب انجام شود، هیچگونه آسیب و عوارضی به همراه نخواهد داشت. البته برخی از عوارض برای آن وجود دارند که در صورت مصرف بیش از حد به وجود می‌آیند.
- تغییر رنگ دندان‌ها
- آلرژی
- اوردوز فلوراید
- ایجاد حالت‌های تهوع، اسهال و تعریق شدید
