تری گلیسرید در آزمایش خون

تری گلیسرید “Triglyceride” که به اختصار TG ، نوشته می شود. یکی از چربی های مهم خون است که از ترکیب “گلیسرید” با سه عدد ” اسید چرب” ایجاد می شود . تری گلیسرید خون بیشتر برای سوخت و ساز سلول های بدن و تولید انرژی مورد استفاده قرار می گیرد و درصد کمتری از آن برای تولید کلسترول خون مورد استفاده قرار می گیرد. منشاء اصلی تری گلیسرید در خون ، رژیم غذایی روزانه افراد است.

تری گلیسرید چیست؟

تری گلیسریدها چربی‌های موجود در خون هستند. زمانی که غذا می‌خورید، درصورتی‌ که بدن به کالری آن نیاز نداشته باشد، بدن شما کالری موجود در غذا را به تری گلیسرید تبدیل می‌کند.

آنها در سلول‌های چربی ذخیره‌ شده و در زمان نیاز بدن، توسط هورمون‌ها آزادسازی می‌شوند. اگر میزان کالری به‌ دست‌ آمده بیش از کالری از دست‌ رفته باشد به‌ خصوص زمانی که کالری به شکل چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها باشد، سطح تری گلیسیرید افزایش می‌یابد.

تری گلیسریدها ( triglyceride ) با زنجیره متوسط (MCT) چربی هایی هستند که در غذاهایی مانند روغن نارگیل یافت می شوند. متابولیسم آنها متفاوت از تری گلیسریدهای با زنجیره بلند (LCT) است که در اکثر غذاهای دیگر یافت می شود.

تری گلیسرید نرمال بدن چه میزان است؟

 سطح تری گلیسرید خون بسته به سنّ، جنس و وزن بدن شما می تواند متغیر باشد. البته اندازه گیری میزان تری گلیسرید خون به تنهایی انجام نمی شود و در کنار پارامترهای دیگر چربی خون و تحت عنوان “پانل چربی خون” انجام می شود. Lipid Panel  یا پانل چربی خون شامل موارد زیر است:

• تری گلیسرید TG
• کلسترول توتال خون TC
• کلسترول بد خون LDL
• کلسترول خوب خون HDL
• کلسترول غیر از HDL خون

 لازم است در هر بار اندازه گیری چربی خون تمام این مقادیر مدّ نظر باشد. این مقادیر بصورت واحد میلی گرم در هر دسی لیتر خون mg/dl بیان می شوند. مقادیر تری گلیسرید خون در افراد بالغ عبارت است از:

عوارض افزایش تری گلیسرید

افزایش میزان تری گلیسیریدها در خون موجب

• سخت شدن دیواره عروق
• افزایش خطر سکته
• حملات و بیماری‌های قلبی
• افزایش بیش‌ از حد تری گلیسیرید، یعنی بالاتر از mg/dL 1000، موجب آماس لوزالمعده شدید
• موجب چاقی و سندرم متابولیک
• گاهی تری گلیسرید بالا نشانه دیابت نوع ۲
• کاهش هورمون‌های تیروئید
• بیماری‌های کلیوی
• بیماری های کبدی
• بیماری‌های نادر ژنتیکی که در روند تبدیل چربی به انرژی توسط بدن اختلال ایجاد می‌کند
• مصرف برخی داروها نیز مانند بتابلاکرها و قرص‌های ضدبارداری می‌تواند باعث افزایش میزان تری گلیسرید شود.

چه عواملی منجر به تری‌ گلیسرید بالا می‌شوند؟

عواملی که سطح تری‌ گلیسریدها را افزایش می‌دهند:

• دریافت کالری بیشتر از میزانی که بدن می‌سوزاند، به‌خصوص مصرف زیاد شکر
• اضافه وزن
• استعمال سیگار و دخانیات
• مصرف بیش از حد الکل
• برخی از داروها
• برخی اختلالات ژنتیکی
• اختلالات تیروئید
• دیابت نوع 2 که به خوبی کنترل نشده باشد
• مشکلات کبد یا کلیه

سطح بالای تری‌ گلیسریدها، با بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی مرتبط است به خصوص در افرادی که سطح پایینی از کلسترول خوب (موسوم به HDL) داشته باشند یا مبتلا به دیابت نوع ۲ باشند.

کنترل میزان تری گلیسرید خون

 برای کنترل و کاهش تری گلیسرید خون راههای مختلفی وجود دارد و احتمال دارد یکی از روشها در برخی از افراد بهتر از بقیه افراد پاسخ دهد.

• افزایش فعالیت بدنی و ورزش
• کاهش وزن
• تغذیه سالم مبتنی بر سبزیجات و میوه جات
• کاهش و قطع مصرف الکل
• قطع سیگار
• کاهش مصرف قند و نوشیدنی های حاوی قند
• کاهش غذاهای ناسالم و با مواد قندی بالا

یک راه کوتاه تر و ایمن مصرف محلول خوراکی MCT Oil می باشد. با توجه به طول زنجیره کوتاه تر MCT ، آنها به سرعت تجزیه و جذب بدن می شوند. بنابراین مصرف این فرآورده برای درمان و کنترل تری گلیسرید بدن بسیار توصیه می شود.

بیماری هایی که باعث افزایش تری گلیسرید می شوند

بعضی از بیماری‌ها نیز در افزایش میزان تری گلیسرید نقش دارند. مانند:

• سیروز
• دیابت، به خصوص اگر به خوبی تحت کنترل نباشد
• عوامل ژنتیکی
• هایپرلیپیدمی
• کم‌کاری غده‌ی تیروئید
• سندرم نفروتیک یا بیماری کلیوی
• پانکراتیت

میزان اهمیت تری گلیسریدها

هنوز میزان تاثیر تری گلیسرید بالا در ضخیم شدن دیواره عروق قلبی که باعث بالا رفتن خطر سکته مغزی و قلبی و بیماریهای قلبی و عروقی می شود مشخص نیست .

تری گلیسیریدهای بالا معمولا در اضافه وزنهای زیاد و شرایط متابولیسمی خاص بروز می کند و در این وضعیت خطر حمله مغزی و قلبی، به طور کلی بالا است. مجموعه ای از شرایط خاص، شامل چربی دور شکم، فشار خون بالا، تری گلیسرید بالا، قند خون بالا و میزان نامناسب کلسترول، سندروم متابولیسمی را ایجاد می کند.

بعضی اوقات تری گلیسرید بالا نشانه ای از دیابت نوع دوم، میزان پایین یکی از هورمون های تیروئید، بیماریهای کبدی و یا کلیوی و یا بیماریهای خاص و نادر ژنتیکی است. در این حالت بدن شما نمی تواند چربی را به انرژی تبدیل کند. حتی تری گلیسرید بالا می تواند ناشی از مصرف داروهایی مانند بلوک کننده های بتا ، قرص های ضد بارداری، داروهای ادرارآور، استروئیدها و یا داروهای ضد سرطان سینه باشد.

چطور می‌توانم میزان تری گلیسرید را کنترل کنیم؟

تحقیقات نشان می‌دهد کربوهیدرات نقش مهمی در کنترل تری گلیسیریدها ایفا می‌کند. رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات، به ویژه شکر، میزان تری گلیسیریدها را افزایش می‌دهد. ورزش نیز میزان تری گلیسیرید را کاهش و میزان کلسترول HDL را افزایش می‌دهد. حتی اگر وزن کم نکنید، ورزش به کنترل میزان تری گلیسیرید کمک می‌کند.

پیشنهاد می‌شود در عادات سبک زندگی تغییر ایجاد کنید تا بهتر بتوانید میزان تری گلیسیرید را کاهش دهید. از جمله این تغییرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش وزن
• کم کردن کالری
• پرهیز از غذاهای شیرین یا فراوری شده
• انتخاب چربی های سالم مانند چربی‌های گیاهی یا چربی ماهی
• ترک الکل
• ورزش کافی، یعنی حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در اکثر روزهای هفته