پرندگان موجوداتی اجتماعی هستند، بنابراین بسیاری از صاحبان اجازه می‌دهند حیوانات خانگی در وعده‌های غذایی آنها شرکت کنند. در حالی که به اشتراک گذاشتن غذای پرنده با خود بسیار سرگرم کننده است و میتواند برای سلامت عاطفی حیوان خانگی شما بسیار شگفت انگیز باشد، اما بسیاری از غذاهای مشترک انسان وجود دارد که میتواند برای پرنده شما مضر و مسمویت غذایی پرنده (Bird food poisoning) را به همراه داشته باشند یا حتی باعث مرگ پرنده شوند. باید بدانید که کدام غذاها را می توان به عنوان غذا پرنده استفاده کرد و کدام یک خطر جدی برای سلامت پرنده دارند.
4 راه ورود سم به بدن پرندگان
راه های ورود سم به بدن را در زیر لیست کردیم:
- خوردن
- استنشاق
- تزریق
- جذب پوستی یا مخاطی
به طور کلی سمی بودن یا نبودن هر ماده ای بستگی به میزان مصرف آن دارد. به عنوان مثال مصرف بیش از حد مواد ضد کوکسیدی نیز باعث مسمومیت می شود.
جهت تشخیص مسمومیت می توان از علائم بالینی، جراحات، وجود عوامل مسموم کننده و آزمایشات سم شناسی استفاده نمود. برای اکثر سموم پادزهری وجود ندارد. در نتیجه بهترین راه، جلوگیری از به وجود آمدن آنها می باشد.
علامت های مسمومیت در پرندگان
اگر پرنده شما دچار مسمومیت شده است و نیاز به درمان فوری دارد، سوسپانسیون خوراکی چارکول گزینه مناسبی برای پرنده شماست. برای رسیدن به بهترین اثر درمانی لازم است که این دارو در سریعترین زمان ممکن بعد از بلع ماده سمی استفاده شود چرا که زغال فعال تنها قادر به جذب بخشی از ماده سمی است که توسط دستگاه گوارش جذب نشده باشد.
پرندگان به طور طبیعی موجودات باهوشی هستند و به خاطر داشتن منقار دارای غریزه نوک زدن به اشیا جهت پی بردن به ماهیت شی و ماجراجویی می باشند. در محیط زندگی ما انسان ها اشیا و موادی وجود دارد که ممکن است ماهیتی سمی داشته و پرنده با خوردن و مزه مزه کردن آن مسموم شود. از علایم مسمومیت در پرندگان در صورت بلع عامل سمی، گاهی استفراغ و در صورت تنفس عامل باعث تنفس با دهان باز یا دهن دهن زدن پرنده می شود که در ادامه با بی حالی و بی غذایی و گاهی اسهال همراه می شود.
غذاهای مسمومیت زا برای پرندگان
از جمله متداول‌ترین غذاهایی که برای پرندگان سمی است و باعث مسمومیت غذایی پرنده، بیماری پرنده و حتی مرگ پرنده می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شکلات
- چربی
- دانه میوه ها
- الکل
- نمک
- آووکادو
- قارچ
- برگ گوجه فرنگی
- کافئین
- سیر و پیاز
- لوبیا خشک
از مواردی که سبب مسمومیت در پرندگان می شود شامل :
فویل های آلومینیومی روی گاز و غیره – برگه آلومینیومی قرص و کپسول – رژ لب و مواد رنگی آرایشی – رنگ های شیمیایی مانند گواش آبرنگ و رنگهای مخصوص نقاشی دیوار و تینر – برگ برخی گیاهان آپارتمانی – سرب پشت آینه – مواد فلزی زیورآلات – سیم ها (شارژر- هدفون – سیم برق – سیم تلفن – سیم آنتن و هر چیزیکه داخل آن رشته های فلزی رد شده باشد) – قرص ها و کپسول ها و تمام اشکال دارویی دیگر نظیر شربت و کرم و پماد و غیره که به دلیل خوردن حجم نامشخص میتواند مشکل ساز باشد (به همین دلیل بر روی داروها مینویسند دارو از دسترس کودکان دور نگه داشته شود) – دود سیگار و قلیان و هر موادی که حاوی نیکوتین و اعتیاد آور و روان گردان و مخدر باشد – دود حاصل از اود،اسفند و ادکلن و اسپری های خوشبو کننده.
با رعایت و سد دسترسی پرنده خود به موارد بالا شما میتوانید از ایجاد مسمومیت در آن به حد بسیار زیادی بکاهید. در صورت بروز و مشاهده علایم مسمومیت نظیر بیحالی، استفراغ و دهن دهن زدن پرنده با دامپزشک متخصص خود تماس گرفته و این مساله را با او در میان بگذارید.
درمان مسمومیت در پرندگان
شلاته کننده ها، یک ترکیب آلی هستند که برای سم زدایی عوامل فلزی سمی استفاده می شود، مواد شلاته کننده به عضله های پرنده مسموم تزریق می شود تا زمانی که سطح فلز در بدن کاهش یابد. هنگامی که وضعیت پرنده تثبیت شد، عامل شلاته کننده می تواند به صورت خوراکی در خانه، مورد استفاده قرار بگیرد .
در موارد مشکوک به مسمومیت با فلزات داروی ca-edta تجویز می گردد که دوز مصرفی باید توسط دامپزشک مشخص گردد. عوامل خوراکی مانند دی مرکاپتوسوکسینیک اسید (DMSA) و دی پنی‌سیلامین برای اتصال و حذف فلزات سنگین نیز ممکن است استفاده شود. آنتی بیوتیک ها یا ضد قارچ ها با توجه به بررسی میکروسکوپی مدفوع پرنده، ممکن است تجویز شود.
سایر درمان‌های حمایتی میتواند شامل تجویز مایع درمانی و الکترولیت، گرما درمانی، ویتامین‌های B کمپلکس و داروهایی برای کنترل لرزش و تشنج باشد. در مواردی که قطعات بزرگتری از فلزات وجود دارد، می توان آنها را از طریق آندوسکوپی، جراحی، لاواژ معده یا … خارج کرد.مواردی مانند جراحی پرندگان، ریسک بالایی دارد.
روان کننده ها مانند روغن معدنی یا روغن ذرت یا سولفات منیزیم می توانند برای کمک به حذف فلزات استفاده شوند. مواد حجیم مانند کره بادام زمینی، متیل سلولز و… را می توان برای کمک به حذف سموم از دستگاه گوارش استفاده کرد.
توجه: از درمان خودسرانه دارو بدون مشورت با دامپزشک خودداری نمایید. مسیر درمان توسط دامپزشک متخصص پرندگان تعیین می گردد.
