بیماری زخم بستر تغییرات بافتی دیستروفیک یا اولسراتیو-نکروز است که در بیمارانی که مدت زمان طولانی دراز کشیده اند، ضعیف هستند. معمولا در مناطقی از بدن که تحت فشار سیستماتیک طولانی مدت قرار دارد، رخ می دهد. به زخم بستر (Bedsore)، زخم فشاری (Pressure ulcer) نیز می‌گویند.
به عبارت راحت تر زخم بستری آسیبی است که در صورت وارد شدن فشار و نیروی طولانی مدت بر پوست ایجاد می‌شود. برای بیماری زخم بستر چندین مرحله آسیب شناسایی کرده‌اند که در صورت جلوگیری از عفونت می‌توان آن را درمان و کنترل کرد.
ضایعه زخم بستر یک مشکل دردناک و نگران‌کننده برای افراد مسن و بیمارهایی است که مدت طولانی در رختخواب بستری هستند. اغلب بیماری زخم بستر به اشخاص کهنسالی که توانایی حرکت و جابه‌جا شدن ندارند، نسبت داده می‌شود، اما در صورتی که بیمار مدت طولانی فشار زیادی بر ناحیه خاصی از پوست خود وارد کند، دیگر فرقی ندارد چه سنی داشته باشد.
درمان قطعی زخم بستر
زمانی که پوست به طور کامل در اثر فشار طولانی مدت بر یک یا چند ناحیه از بدن از بین برود، زخم فشاری ایجاد می‌شود. درمان زخم بستر، یک پروسه بسیار مهم است که باید زیر نظر متخصص زخم انجام شود. اما قطره گیاهی فونجیزون یک معجزه واقعی در درمان زخم ها علی الخصوص زخم بستر می باشد.
چه کسانی مستعد بیماری زخم بستر هستند؟
- بستری طولانی مدت در تخت
- ناتوانی در حرکت به مدت کوتاه به ویژه در بیماران عروق خونی یا عصبی
- استفاده از ویلچر یا صندلی کنار تخت
پیشگیری از ایجاد زخم بستر
پیشگیری از زخم بستر برای بیماران بستری به این صورت است که محل درازکشیدن بیمار باید خشک و تمیز باشد و درمان مداوم پوست، خارج کردن مایعات بدن با اجتناب از ایجاد رطوبت بیش از حد انجام گیرد . بطور کلی انجام موارد زیر ضروری است:
- پوزیشن دادن به بیمار برای قسمت های تحت فشار
- مراقبت از پوست
- کنترل پوست
- مراقبت از زخم
- تغذیه منظم
- عوامل فشار
- عواملی که سبب زخم فشاری می شود
- تشخیص به موقع زخم های فشاری
کنترل پوست باید حداقل یک بار در روز انجام شود. در بیماران وابسته به بستر، موقعیت باید بین 1 تا 1/5ساعت در روز و 4 ساعت در شب عوض شود. در بیماران وابسته به صندلی، موقعیت باید در هر ساعت عوض شود و یا اگر بیمار می تواند از دستان خود استفاده کند، باید بین 60 ثانیه تا 30 دقیقه با کمک دست باسن خود را از صندلی جدا کند.
5 علت ایجاد زخم بستر
افرادی در معرض زخم فشاری هستند که:
- بیشتر تایم روز بر روی تخت یا ویلچر بی حرکت یا با حداقل فعالیت هستند
- دارای اضافه وزن یا کمبود وزن شدید هستند
- دچار بی اختیاری در دفع ادرار و مدفوع هستند
- در نقاطی از بدن حس خود را از دست داده‌اند
- مدت زمان زیادی در یک پوزیشن قرار گرفته‌اند
مناطق شایع ایجاد زخم بستر
این مناطق عبارت اند از:
- پاشنه و مچ پا
- زانو
- باسن
- ستون فقرات
- استخوان دنبالچه
- آرنج
- شانه ها
- پشت سر
- گوش ها
4 علامت و نشانه های زخم بستر
شایع ترین مکان برای زخم بستر مناطقی است که استخوان های فرد در حالت درازکش یا نشسته بیرون زده است.
به عنوان مثال، هنگام دراز کشیدن به پشت، زخم های بستر در پاشنه، آرنج، استخوان های پس سری، قسمت پایینی لگن و تیغه های شانه اغلب ایجاد می شود. اگر فرد زمان زیادی را به پهلو بگذراند، ایجاد زخم بستر در سمت ران، زانو و غیره نیز رخ می دهد.
زخم بستر چهار درجه دارد:
– زخم بستر اولیه که شبیه قرمزی مداوم هستند. و در صورت تغییر وضعیت بیمار ناپدید می شود.
– در مرحله دوم، پوست به طور مداوم قرمز و پوسته پوسته می شود.
– پوست از بین می رود ، ممکن است لایه عضلانی بافت ها در معرض دید قرار بگیرند و ترشح ظاهر شود.
– زخم بستر عمیق در یک بیمار عمیقاً بافت ها، تاندون ها و استخوان ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
