کبد (Liver) برای عملکرد خود که شامل عملکردهای مختلفی در بدن می باشد، آنزیم های اختصاصی را ترشح می کند. اگر کبد دچار آسیب شود و یا عملکرد کبد دچار اختلال شود این آنزیم ها وارد جریان خون می شود که نشانه خطر برای کبد است. میزان آنزیم کبد سالم یا نرمال باید زیر ۴۰ باشد و در صورتی که خارج از این میزان باشد حتما باید توسط پزشک متخصص تحت نظر قرار بگیرید.
دلیل آنزیم کبد بالا ممکن است علامت این باشد که کبد به درستی عمل نمی‌کند. سلول‌های آسیب دیده یا ملتهب کبد، آنزیم‌هایی در جریان خون ترشح می‌کنند که در آزمایش خون نشان داده می‌شوند. پزشکان در صورتی که علائم عوارضی را که معمولا سبب آسیب کبد می‌شوند مشاهده کنند، آزمایشات مربوط به آنزیم‌های کبد(Liver enzymes) را تجویز می‌کنند. بالا رفتن این آنزیم امکان دارد عوارض وحشتناکی به همراه داشته باشد.
علامت های غیرطبیعی آنزیم‌های کبدی
علائم افزایش خفیف تا متوسط آنزیم های کبدی ممکن است از بدون علامت تا موارد زیر متفاوت باشد:
- خستگی
- تب
- تهوع و استفراغ
- درد و حساسیت ربع بالای سمت راست شکم
- تغییرات ذهنی
- خارش
افزایش آنزیم کبدی به دلیل آسیب سلولی قابل توجه و مرگ سلولی رخ می دهد و به عنوان یک ابزار تشخیصی برای عملکرد کبد استفاده می شود. هیچ راه «سریع» برای کاهش سطح آنزیم های کبدی در بدن وجود ندارد. با این حال، مصرف قرص سدیم بنزوات ( معمولا برای کودکان) و آمپول سدیم بنزوات می تواند به کاهش موفقیت آمیز سطح آن کمک کند.
نامگذاری آنزیم های کبدی
مهم‌ترین آنزیم‌های کبدی که در آزمایش خون مورد بررسی قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- آلکالین فسفاتاز (ALP)
- آلانین ترانس آمیناز (ALT)
- آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
- گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)
زمانی که کبد آسیب می‌بیند، این آنزیم‌ها وارد جریان خون می‌شوند. معمولا سطح آنزیم‌های ALT و AST بالا رفته و در بیشتر آزمایش‌ها این دو آنزیم بررسی می‌شوند. آنزیم های کبدی در آزمایش هم با نام اختصاری AST و ALT مشخص می شوند.
25 علت افزایش آنزیم های کبدی
- مصرف برخی داروها مثل داروهای استاتین که کلسترول خون را پایین می آورند.
- نوشیدن الکل
- نارسایی قلبی
- هپاتیت A و B و C
- بیماری کبد چرب غیرالکلی
- چاقی
- برخی داروهای مسکن مثل استامینوفن
- هپاتیت الکلی (التهاب کبد در اثر مصرف الکل)
- هپاتیت خودایمنی (التهاب کبد در اثر یک اختلال خودایمنی)
- بیماری سلیاک (آسیب روده باریک در اثر اسیدآمینه گلوتن)
- سیروز کبدی
- عفونت سیتومگالو ویروس
- درماتومیوزیت (یک بیماری التهابی که باعث ضعف عضلات و بثورات پوستی می شود)
- ویروس اپشتین بار
- التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت)
- سکته قلبی
- هموکروماتوز (تجمع آهن خیلی زیاد در بدن)
- کم کاری تیروئید
- سرطان کبد
- بیماری مونونوکلئوز
- دیستروفی عضلانی (بیماری ارثی و مادرزادی که باعث ضعف پیشرونده عضلات می شود)
- التهاب پانکراس
- پلی میوزیت (بیماری التهابی که باعث ضعف عضلات می شود)
- هپاتیت سمی (التهاب کبد در اثر داروها و یا سموم)
- بیماری ویلسون (تجمع بیش از حد مس در بدن)
چگونه آنزیم کبدی را پایین بیاوریم ؟
برای پایین آوردن آنزیم های کبدی اول می بایست علت بالا رفتن آنزیم های کبدی مشخص شود. اگر علت بالا رفتن آنزیم های کبدی بدلیل مصرف قرص های خاص است می بایست مصرف دارو متوقف شود و یا اگر علت بالا رفتن آنزیم های کبدی در اثر مصرف الکل باشد حتما مصرف الکل را متوقف کنید. در صورتی که بالا رفتن آنزیم های کبدی مربوط به بیماری کبد چرب یا سایر بیماری ها باشد حتما توسط پزشک متخصص گوارش یا داخلی ویزیت شوید.
