سرطانی شدن هر عضوی با بروز تغییر و اختلال در عملکرد آن عضو خود را نشان می‌دهد. این علائم در همه‌ی افراد یکسان است ولی با شدت و ضعف مربوط به مرحله‌ی ایجاد سرطان بروز می‌کند. اما انواع سرطان مجموعه‌ای از علائم مشترک مانند کاهش وزن شدید، خستگی و بی‌حالی و بی‌اشتهایی دارند. تشخیص بافت سرطانی اندام های بدن به عهده پزشک منخصص سرطان انجام می گیرد.
سرطان در تمام اندام‌ها و بافت‌های بدن ایجاد می‌شود و منحصر به یک قسمت خاص از بدن نیست. همچنین سرطان تمام افراد با گروه‌های سنی مختلف از کودکان تا سالمندان را در برمی‌گیرد. با این‌حال فقط سرطان‌های دستگاه تولید مثل و اندام جنسی بین مردان و زنان متفاوت است.
دربرخی موارد پزشکان به نمونه برداری برای تشخیص سرطان نیاز دارند. بیوپسی روشی است که درآن پزشک نمونه ای‌از بافت را برمی دارد. یک پاتولوژیست بافت را زیر میکروسکوپ نگاه می کند و آزمایشهای دیگری را انجام می دهد تا ببیند آیا بافت سرطانی است یا خیر. یکی دیگر از راه هایی که به پزشکان برای تشخیص بافت سرطانی علی الخصوص حین اعمال جراحی کمک می کند، استفاده از ویال متیلن بلو می باشد. این ویال به دلیل رنگ ابی که به علت وجود متیلن بلو در آن وجود دارد باعث می شود تا پزشک به راحتی بتواند بافت سرطانی را از بدن خارج کند.
اهمیت تشخیص سرطان
تشخیص سرطان در مراحل اولیه در بیشتر موارد باعث درمان زود هنگام بیماران می شود. در برخی سرطان ها نیاز هست که تشخیص سرطان را حتی اگر درصد ابتلا به‌شما کم هست نیز انجام دهید اما برخی دیگر کم خطرتر بوده و تنها در افراد مستعد و یا افرادی که در معرض خط هستند نیاز است که آزمایشات تشخیص سرطان انجام شود بهتر است برای تعیین بهترین زمان برای غربالگری سرطان حتما با یک پزشک صحبت نمایید. از این رو است که پزشکان اصار دارند تا آزمایشات مربوط به سرطان را زودتر انجام دهید تا قبل از اینکه درمان سختتر شود بهبود یابید.
علت ابتلا به سرطان
ریشه اصلی ابتلا به سرطان به یکی از دو عامل وراثت و شرایط محیطی وصل می شود. سبک زندگی که شامل عادت هایی هم چون مصرف دخانیات، اضافه وزن، بعضی عفونت ها، قرار گرفتن در معرض اشعه( عامل ایجاد جهش های ژنتیکی)، تحرک کم و محیط آلوده از جمله مهم ترین عوامل محیطی است. جالب است بدانید که وراثت عامل ابتلای حدود ۵ درصد از بیماران سرطانی است.
ویژگی های سلول سرطانی
به چه سلولی سلول سرطانی می گویند؟ شناسه های یک سلول سرطانی به شرح زیر است:
_ رشد و تقسیم مداومی که با سیگنال های کنترلی قابل توقف نیست
_ زوال طبیعی سلول ها صورت نمی گیرد
_ توانایی به بافت های دیگر (متاستاز)
_ ایجاد عروق خونی اطراف تومور ها
روش های تشخیص سرطان
روش های تشخیص بیماری سرطان شامل موارد زیر می باشد:
- تست های آزمایشگاهی
- عکس برداری تشخیصی
- آندوسکوپی
- آزمایش های ژنتیک
- نمونه برداری تومورها
انواع تست های آزمایشگاهی برای تشخیص سرطان
شیمی بالینی یا آسیب شناسی شیمیایی فرآیندهای شیمیایی را به کار می گیرد تا سطح مولفه های شیمیایی موجود در بافت و مایعات بدن را اندازه گیری نماید. متداول ترین نمونه های مورد استفاده در شیمی بالینی، خون و ادرار است. آزمایش های مختلفی وجود دارند که مواد شیمیایی موجود در خون یا ادرار را تشخیص و اندازه گیری می نمایند. مواد شیمیایی موجود می تواند شامل قند خون، الکترولیت ها، آنزیم ها، هورمون ها، چربی ها و سایر موارد متابولیک و پروتئین ها باشد. موارد زیر تعدادی از تست های آزمایشگاهی هستند که می توانند در این راستا موثر واقع شوند:
- آزمایش خون
- CBC یا شمارش سلول های خون
- آزمایش کامل ادرار
- تومور مارکرها
بهترین روش تشخیص سرطان
بهترین روش تشخیص سرطان با توجه به سن، شرایط و میزان گستردگی بیماری متفاوت خواهد بود. ممکن است فردی چندین علائم مشکوک به سرطان را داشته باشد و تست های آزمایشگاهی نیز این موضوع را تایید کنند. اما در فرد دیگر علائم نهفته و مبهم، متخصص سرطان را بر این میدارد تا از تصویربرداری و در نهایت نمونه برداری استفاده نماید.
همانگونه که گفته شد، بهترین روش تشخیص سرطان و در واقع قطعی ترین روش، نمونه برداری از بافت مشکوک به سرطان می باشد.
معمولاً پزشک، تشخیص سرطان را به صورت مرحله به مرحله انجام می دهد. همین موضوع باعث می شود روند تشخیص سرطان، کمی طولانی به نظر برسد و فرد را ناامید کند. اما چاره ای نیست! پزشک برای تشخیص و درمان سرطان لازم است تمام مراحل را طی کند.
برای مثال برای تشخیص سرطان خون، ابتدا یک آزمایش خون معمولی گرفته می شود. در آزمایش خون، در صورتی که شخص مبتلا به سرطان باشد، مشکل خونی پدیدار شده و پزشک در مورد علائم او سوالات دقیق تری می پرسد. سپس به معاینات بدنی و حیاتی می پردازد. پوست فرد را از نظر رنگ پریدگی یا کبودی در نقاط مختلف بررسی می کند. زیر بغل، گردن و کشاله ران را برای یافتن توده ای متورم و یا بزرگ شده لمس می کند.
بررسی دهان و لثه، شکم و علائم حیاتی همچون تنفس، تپش قلب و… نیز در معاینات او قرار دارند. سپس نوبت به آزمایش های دقیق تر خون (شمارش کامل خون، نیتروژن اوره خون، فسفات و…) می باشد. سیتوشیمی، ایمونوفنوتیپ، فلوسیتومتری، سیتوژنتیک، بیوپسی مغز استخوان، نمونه برداری از غدد لنفاوی و عکسبرداری از قفسه سینه، مراحل تشخیص سرطان خون هستند. متخصص سرطان روش مناسب برای تشخیص سرطان را انتخاب کرده و سپس به درمان سرطان با توجه به نوع بیماری اقدام می کند.
