استریا (estria) یا ترک پوستی (stretch marks) ضایعات پوستی هستند که به دلیل نازک شدن پوست و فرورفتگی پوست به شکل خطوطی در نواحی ران، باسن، شکم و سینه ها دیده می شود. علت ایجاد ترک های پوستی، کشیدگی ناگهانی پوست در دوران حاملگی و یا چاقی و لاغری است و گهگاه در بعضی از بیماری ها دیده می شود این کشیدگی پوست سبب کاهش تعداد فیبرهای کلاژن و الاستین در پوست می شود و در نواحی که این فیبرها کاهش می‌یابد ترک خوردگی ایجاد می شود. در ابتدا این ترک ها قرمز تا بنفش هستند ولی به مرور زمان سفید رنگ می شود در هنگام بلوغ، حاملگی و یا تغییرات وزنی شدید می تواند سبب ایجاد این ترک ها گردد.
ترک‌های پوستی در واقع خطوط ریز و عمیقی هستند که در پوست بوجود می‌آیند و معمولا به دلیل کشیدگی شدید پوست به وجود می‌آیند. این ترک‌ها ممکن است به دلیل افزایش وزن، کاهش وزن، بارداری، رشد سریع در دوران نوجوانی و یا به دلیل تغییرات هورمونی در بدن ایجاد شوند. اگر ترک ها سطحی و در لایه درم باشند استفاده از صابون ارگانیک آلوئه ورا می تواند اینگونه ترک ها را از پوست شما ببرد و پوست شما را درمان کند.
استریا یا ترک پوستی چیست؟
استریا یا ترک پوستی خطوط نازک و پهنی هستند که در اثر ترک خوردن پوست بدن ایجاد می‌شوند و دلایل مختلفی دارند. برخی از دلایل ایجاد ترک پوستی و استریا به شرح زیر هستند:
- افزایش و کاهش ناگهانی وزن یا سایز
- بارداری
- جراحی کاشت پروتز
- بدنسازی
- میزان بالای آستروئید و سندروم مارفان
- پیشینه خانوادگی
- بیماری‌های مزمن
- شاخص توده بدنی (BMI) بالا قبل از بارداری
- وزن بالای نوزاد متولدشده در خانم‌های باردار
8 ناحیه مستعد ایجاد استریا یا ترک پوستی
این ترک‌های پوستی معمولاً به رنگ قرمز یا صورتی مایل به سفید هستند و بر روی نقاط خاصی از بدن ایجاد می‌شوند. این ترک‌ها معمولاً در نواحی زیر ایجاد می‌شوند:
- شکم
- پستان‌ها
- بازوها
- زیر بازوها
- کمر
- ران
- لگن
- باسن
6 دلیل ایجاد ترک پوستی و استریا
از نظر علت ایجاد استریا یا ترک‌های پوستی عوامل مختلفی وجود دارد. مهمترین عامل، کشیدگی پوست به طور ناگهانی می باشد که مثلاً در بارداری و بلوغ آن را مشاهده می کنیم. ولی کشیدگی پوست تنها یکی از عوامل ایجاد ترک‌های پوستی است و عوامل درونی نیز در بروز آن مؤثر می‌باشد.
از جمله عوامل درونی، تغییرات هورمونی می باشد که سبب عدم تعادل در فیبروبلاست‌ها (سلول‌های تولید کننده الاستین و کلاژن) می‌شود که این امر منجر به کاهش تعداد و کیفیت فیبرهای کلاژن و الاستین می‌گردد. در نتیجه پوست فیبرهای کلاژن، دچار پارگی شده و پوست حالت ترک خوردگی پیدا می‌کند.
علل مختلفی در به وجود آمدن استریا وجود دارد و در خانم ها شایع تر از آقایان است علل مختلف استریا عبارتست از :
- دوران حاملگی یا بارداری
- در دوران بلوغ به دلیل رشد ناگهانی در قد و وزن استریا ایجاد می شود .این ترک ها را در ناحیه کمر و پشت بازو است و در دختر خانم ها روی سینه و باسن قابل مشاهده است.
- افزایش وزن به صورت ناگهانی باعث می شود که پوست ترک بخورد .
- افرادی که ورزشکار هستند و بدنسازی انجام می دهند در ناحیه شانه و بازو امکان دارد ترک خوردگی ایجاد شود .
- افرادی که دارو مصرف می کنند به خصوص داروهای کورتون دار (به صورت موضعی که طولانی مصرف می کنند و هم به صورت خوراکی ).افرادی که کورتون مصرف می کنند معمولاً این ترک ها خیلی پهن تر و خیلی بزرگ تر است.
- یک سری از بیماری ها هم می تواند باعث وجود استریا شود مانند بیماری غده فوق کلیه ویک سری بیماری های نادر پوستی که امکان دارد این ترک ها را ایجاد کند .
علائم و نشانه های ترک های پوستی
قبل از پدیدار شدن ترک های پوستی ، پوست نازک و قرمز می شود که با خارش و حساسیت همراه است ترک ها ابتدا به صورت چروک ایجاد می شوند و قرمز رنگ هستند و سپس در طول زمان به تدریج کمرنگ تر و سفید تر می شوند.
- قرمز و نازک شدن پوست
- احساس سوزش شدید و خارش دائم پوست
- ایجاد خطوط قرمز و چروک روی پوست که، پس از مدتی تغییر رنگ داده و سفیدتر از پوست شما خواهند شد.
انواع استریا یا ترک پوستی
به طور کل دو نوع استریا وجود دارد. استریای قرمز یا روبرا و استریای سفید یا آلبا. در مراحل ابتدایی تشکیل استریا که گسیختگی تازه ایجاد شده، رنگ ضایعه به دلیل تجمع سلول‌های خونی در آن ناحیه قرمز رنگ است، ولی به تدریج این رنگدانه‌ها جذب شده و رنگ منطقه‌ی مبتلا به سفید گرایش پیدا می‌کند.
اصول پیشگیری از استریا یا ترک پوستی
یکی از مهمترین اصول پیشگیری از ایجاد استریا تلاش در عدم ایجاد آن است؛ به این معنا که از افزایش وزن یا حجم عضلانی یا کاستن سریع وزن دوری شود. اگر در طی یک دوره‌ی زمانی کوتاه تغییر وزن ماهانه بیش از ۳ تا ۴ کیلو باشد، احتمال ایجاد یا گسترش این ضایعات پوستی بیشتر است. در نهایت با رعایت موارد زیر می‌توانید در حد چشمگیری ترک های پوستی را کاهش داده و از بروز آنها جلوگیری کنید:
- رژیم مناسب و درازمدت برای لاغری انتخاب کنید تا تغییر وزن شدید نداشته باشید
- در دوران شیردهی و بارداری بر روی نواحی مستعد مانند سینه ها و شکم از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید.
- مواد غذایی حاوی زینک، پروتئین، ویتامین D وE وC مصرف کنید.
- بهداشت را خوب رعایت کنید.
- پوست خود را مرطوب نگه دارید.
- از نواحی بدن با پوست نازک در برابر عواملی که خشکی را تشدید می‌کنند، مانند قرار گرفتن در معرض آب غیرضروری، گرما، اصطکاک یا محرک ها محافظت کنید.
- مقدار زیادی آب بنوشید تا هیدراته بمانید.
- از شستشوی بیش از حد نواحی آسیب دیده خودداری کنید.
- شرایط زمینه ای مانند دیابت را با داروها یا تغییرات سبک زندگی مدیریت کنید.
روش های درمان استریا
درمان های مختلفی در استریا وجود دارد اما هیچ کدوم ثابت شده نیستند اما می توان گفت استریا در واقع یک مشکل زیبایی است و روی سلامتی فرد اثری نمی گذارد و وقتی به مرور از حالت قرمز رنگ به رنگ سفید در می آید امکان دارد اصلاً مشخص نباشد اما بعضی افراد ممکن است نسبت به این مساله حساس باشند و دنبال درمان بگردند درمان ها مختلف است. پنج روش اصلی برای درمان استریا به روش پزشکی وجود دارد:
لایه برداری پوست
ساده ترین روش برای درمان ترک پوستی ، لایه برداری می‌باشد. در لایه برداری پوست، سلول های مرده و بافت آسیب دیده پوست جدا می‌شوند و پوست برای رشد سلول های جدید و ترمیم بافت خود تحریک می گردد. استفاده از این روش ممکن است خشکی پوست به همراه داشته باشد، بنابراین پزشک شما برخی از مرطوب کننده های قوی برای استفاده دائم به شما تجویز می‌کند.
کرم های موضعی
اگر ترک های پوست شما عمیق نبوده و سطحی باشد، ممکن است پزشک متخصص برخی از کرم ها و پمادهای موضعی را به شما توصیه کند که جنبه درمانی داشته و باید به طور منظم برای مدت زمانی مشخص مصرف شوند. طریقه استفاده از کرم و نوع پماد نسبت به پوستی برای هر فرد متفاوت است در نتیجه حتما از دکتر خود بخواهید دستورالعمل های مربوطه را به شما آموزش دهد.
میکرودرمی پوست
میکرودرمی پوست درمانی غیر تهاجمی برای رفع و درمان ترک های پوستی می‌باشد. شما باید ابتدا به متخصص پوست مراجعه کنید تا در جلسه مشاوره، با بررسی میزان آسیب و جنس پوست شما، پزشک تعداد جلسات و شدت درمان را تعیین کند. در این روش، لایه ی سطحی پوست تحریک می‌شود و شروع به تولید کلاژن می‌کند تا بافت آسیب دیده ترمیم شده و پوست کشیده شود. از عوارض خفیف این روش می‌توان به خشکی پوست، التهاب و قرمزی آن اشاره کرد. پزشک شما برای کاهش و رفع این عوارض پمادهای مخصوص را تجویز خواهد کرد. معمولا از این روش برای درمان ترک پوستی ناشی از چاقی نیز استفاده می‌شود.
لیزردرمانی
لیزردرمانی پوست نیز تاثیر چشمگیری در بهبود بافت پوست آسیب دیده دارد. نوردرمانی موجب می گردد به هنگام ورود به لایه های زیرین پوست، تولید سلول های جدید آغاز شده و سرعت ترمیم افزایش یابد. همچنین با تحریک رنگدانه های پوستی، در طی جلسات لیزردرمانی، رنگ پوست ترمیم شده با بافت طبیعی پوست هماهنگ خواهد شد. تعداد جلسات بسته به آسیب و همچنین نوع پوست شما متفاوت می‌باشد.
جراحی زیبایی پوست
ابدومینوپلاستی روشی است که در حذف چربی و بافت به شدت آسیب دیده پوست و درمان ترک پوستی ناشی از چاقی موثراست. در صورتی که ترک های پوستی شما با روش های خانگی و پزشکی که ذکر کردیم قابل درمان نباشد، می‌توانید برای نتیجه گیری سریعتر این روش را امتحان کنید.
روش‌های درمان خانگی ترک پوستی و استریا
اگر ترک های پوستی بدن شما خفیف باشد می‌توانید روش های درمان ترک های پوستی زیر را امتحان کنید. توجه داشته باشید که اگر در ابتدای شکل گیری ترک های پوستی این درمان ها را دنبال کنید می توانید به طرز چشمگیری از دائمی شدن استرچ مارک یا ترک پوستی ناشی از چاقی و بارداری جلوگیری کنید.
روغن کرچک برای درمان ترک پوست
روغن کرچک سرشار از اسید ریسینولئیک و ترکیبات رطوبت رسان و ترمیم کننده است که پوست را نرم و تقویت و مرطوب می‌کنند. اگر به طور مداوم، شبانه قبل از خواب از روغن کرچک بر روی ترک های پوستی استفاده کنید، از شدت گرفتن ترک و جاگذاشتن آثار می‌توانید جلوگیری کنید.
آنچه شما نیاز دارید:
- 2 قاشق غذاخوری روغن کرچک
روش استفاده:
- روغن کرچک را روی ناحیه‌ی ترک خورده ماساژ دهید.
- بگذارید در طول شب روی پوست شما بماند. سپس صبح آن را با آب ولرم بشویید.
وازلین و شی باتر برای درمان ترک پوست
وازلین قدرت جذب رطوبت بسیار زیادی دارد و همچنین می‌تواند در درمان ترک پوستی مربوط به خشکی شدید و اگزما موثر واقع شود. اگر مقداری وازلین و شی باتر را با یکدیگر ترکیب کنید می‌توانید مخلوطی فوق العاده برای درمان قطعی ترک های پوستی در ابتدای شکل گیری آنها تهیه کنید.
آنچه شما نیاز دارید:
- وازلین
- شی باتر
روش استفاده:
- وازلین و شی باتر را ترکیب کرده و آن را روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
- با کیسه برای 5 تا 10 دقیقه بپوشانید.
- این کار را سه بار در روز و همچنین بلافاصله پس از حمام کردن تکرار کنید.
روغن زیتون برای درمان استرچ مارک
روغن زیتون تصفیه نشده دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدان بالایی است. این به بهبود آسیب های پوستی کمک می‌کند و پوست های خشک را تسکین می‌‍دهد. روغن زیتون ممکن است خشکی، خارش و خوردگی پوست را تسکین دهد. علاوه بر این، سد رطوبتی پوست را بازسازی می‌کند تا از از دست رفتن رطوبت بیشتر جلوگیری کند. مقداری از روغن زیتون را هر شب قبل از خواب روی ترک پوستی خود بمالید و به آرامی ماساژ دهید تا کاملا جذب پوست شما شود.
روغن نارگیل برای درمان ترک های پوستی
روغن نارگیل فوق بکر یک درمان خوب برای پوست های خشک است. پوست را هیدراته می‌کند و اثربخشی سد پوستی را برای مبارزه با باکتری ها و سایر مشکلات پوستی افزایش می‌‍دهد. مقدار مناسبی از روغن نارگیل را دو بار در روز به ترک پوستی خود بمالید و ماساژ دهید تا کاملا جذب شود.
توجه داشته باشید که ممکن است برخی افراد به روغن نارگیل حساسیت داشته باشید در این صورت ممکن است نتیجه عکس بگیرید. قبل از استفاده تست حساسیت انجام دهید.
درمان ترک های پوستی با آلوئه ورا
آلوئه ورا ممکن است پوست ترک خورده را ترمیم کند. باعث آبرسانی به پوست می‌شود. آنتی اکسیدان های موجود در آلوئه ورا نیز ممکن است به تولید کلاژن کمک کند.
آنچه شما نیاز دارید:
- ژل آلوئه ورا
- آب ولرم
روش استفاده:
- ترک پوستی را با آب ولرم بشویید تا آلودگی‌های آن پاک شود.
- پوست را کاملا خشک کنید.
- ژل آلوئه ورا را برروی پوست ماساژ دهید تا کامل جذب شود.
بهترین راه حل برای ترک پوستی به شدت و علت اصلی آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، درمان علت اصلی باید کافی باشد. اما اگر ترک شما خونریزی کرد یا پوست حالت خامی داشت، باید به دنبال درمان پزشکی باشید. 2 تا 3 بار در روز از مرطوب کننده ها استفاده کنید.
جوش شیرین (بیکربنات سدیم)
جوش شیرین (سدیم بیکربنات) را همه با پختن کیک و شیرین می‌شناسند؛ اما باید بدانید که این ماده خاصیت سفیدکنندگی بالایی دارد و برای درمان جای جوش و آکنه نیز بسیار مناسب است. جوش شیرین را با آب یا گلاب مخلوط کنید و محلول حاصل را روی ترک‌های پوستی خود بمالید و آن را به مدت چند دقیقه ماساژ دهید. این کار را طبق یک برنامه منظم تا یک ماه انجام دهید تا تأثیرات عالی آن بر محو شدن و کمرنگ شدن ترک‌های پوستی خود را مشاهده کنید.
ویتامین E برای درمان استریا
ویتامین درمانی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و اختلالات را شامل می‌شود و یکی از بهترین راه‌ها برای درمان و محو کردن ضایعات پوستی، مصرف ویتامین E است. مصرف ویتامین E هم منجر به پیشگیری از ایجاد ترک‌های پوستی می‌شود و هم در درمان و از بین بردن آنها نقش پررنگی دارد. منابع ویتامین E مانند روغن جوانه گندم، بادام، کره بادام زمینی، فندق، تخم آفتابگردان، زردآلو خشک، کیوی، فلفل دلمه‌ای و شلغم را در برنامه روزانه خود بگنجانید و از تأثیر بالای آن بر خاصیت کشسانی و ارتجاعی پوست استفاده کنید. همچنین ویتامین E به‌صورت قرص و پماد موضعی نیز در داروخانه وجود دارد.
