درماتیت (Dermatitis) یک واژه ی کلی برای توصیف التهاب پوست است. در درماتیت یا التهاب پوستی پوست فرد معمولا خشک، متورم و قرمز دیده میشود. بسته به نوع درماتیت، علت آن نیز فرق دارد. توجه کنید که این بیماری مسری نیست. درماتیت ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد. شدت خارش پوست می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. انواع مختلفی از درماتیت می‌توانند مدت ها ادامه داشته باشند در حالیکه انواع دیگر نیز می‌توانند به صورت فصلی و یا در اثر استرس و مواجهات خاص تشدید شوند.
برخی انواع درماتیت در کودکان و برخی نیز در بالغین شایع ترند. ممکن است بتوان با استفاده داروها و کرم های موضعی علائم درماتیت را برطرف نمود. در صورت وجود عفونت، درد و ناراحتی در پوست و یا گسترش درماتیت و شدیدتر شدن آن باید به دکتر فوق متخصص پوست مراجعه شود.
صابون درخت چای محصولی طبیعی و گیاهی بوده که از آن می توانید برای از بین بردن انواع جوش های صورت و پاکسازی پوست و از بین بردن چربی اضافه پوست استفاده کنید.
علامت های درماتیت
علائم درماتیت بسته به بخش درگیر بدن متفاوت بوده و شدت آنها نیز از خفیف تا شدید متغیر است. همه ی افراد مبتلا به درماتیت الزاما تمام علائم را از خود نشان نمی‌دهند. به طور کلی، علائم درماتیت عبارتند از:
- راش
- تاول
- خشکی و ترک خوردگی پوست
- خارش پوست
- درد همراه با سوزش
- قرمزی
- تورم
4 علت درماتیت پوست
علل درماتیت بسته به نوع آن متفاوت است. با این حال، محرک های محیطی از دلایل اصلی بروز این مشکل هستند. محرک چیزی است که باعث میشود پوست‌تان تحریک شود و واکنش نشان بدهد و می تواند ماده، محیط یا چیزی باشد که در بدن رخ می‌دهد.
محرکهای رایجی که باعث شعله‌ور شدن درماتیت می‌شوند، عبارتند از:
- استرس
- تغییرات هورمونی
- محیط زیست
- مواد تحریک‌کننده
انواع درماتیت پوست
انواع متفاوتی از درماتیت وجود دارد. بعضی از آنها به مدت طولانی باقی می‌مانند، در صورتی که برخی دیگر دوره‌ای بروز پیدا می‌کنند. بعضی از انواع درماتیت در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است. در اینجا شایع‌ترین انواع درماتیت را مرور می‌کنیم:
درماتیت آتوپیک (اگزما)
درماتیت آتوپیک که به آن اگزما هم گفته میشود، معمولا همراه با سابقه خانوادگی و در دوره نوزادی شایع‌تر است.
درمان مشخصی برای درماتیت آتوپیک وجود ندارد. این بیماری به صورت دوره‌ای ظاهر میشود.
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی زمانی اتفاق می‌افتد که یک ماده مشخصی با پوست ما برخورد کرده و باعث ایجاد واکنش نامطلوب در آن میشود. این واکنش می‌تواند باعث ایجاد راش‌های پوستی، سوزش، خارش و تاول شود. درماتیت تماسی می‌تواند در نتیجه حساسیت و یا یک واکنش تحریکی به وجود آید. در درماتیت تماسی نوع تحریکی ماده خارجی به طور مستقیم باعث آسیب رسیدن به پوست و ایجاد واکنش میشود. در حالی که در درماتیت تماسی نوع آلرژیک ماده خارجی با تحریک سیستم ایمنی و به طور غیر مستقیم باعث ایجاد واکنش پوستی خواهد شد.
درماتیت دیس هیدروتیک
در درماتیت دیس هیدروتیک پوست نمی‌تواند از خود محافظت کند. نتیجه خشکی پوست و خارش است که معمولا با تاول‌های ریز همراهی دارد. این نوع درماتیت معمولا در دست‌ها و پاها و به خصوص در کسانی که زیاد در این نواحی که عرق می‌کنند دیده میشود.
درماتیت سبورئیک
به درماتیت سبورئیک در شیرخواران اصطلاحا کلاه گهواره گفته میشود. این نوع از درماتیت معمولا روی پوست سر دیده میشود. هر چند ممکن است صورت، اطراف گوش‌ها و قفسه سینه را هم درگیر کند. درماتیت سبورئیک باعث فلسی شدن (تکه تکه شدن) پوست سر، تغییر رنگ پوست و شوره میشود. استرس و کمبود خواب می‌تواند این علائم را شدیدتر کند.
(Nummular) درماتیت سکه‌ای
درماتیت سکه‌ای معمولا به دنبال آسیب به پوست و به شکل زخم‌های بیضی شکل ظاهر میشود.
نورودرماتیت
نورودرماتیت اغلب به خاطر استرس ایجاد شده و باعث به وجود آمدن تکه‌های خارش دار در پوست میشود.
چه عواملی احتمال ابتلا به درماتیت را افزایش می‌دهند؟
عوامل زیر احتمال ابتلا به درماتیت را افزایش می‌دهند:
- سن
- محیط زیست
- سابقه خانوادگی
- شرایط سلامتی
- آلرژی
- آسم
برخی از عوامل خطر ابتلا به انواع خاصی از درماتیت را بیش از سایرین افزایش می‌دهند. به عنوان مثال، شستن و خشک‌کردن مکرر دست‌ها، احتمال ابتلا به درماتیت تماسی را افزایش می‌دهد.
پیشگیری از درماتیت با التهاب پوستی
پیشگیری در درماتیت تماسی اجتناب از تماس با موادی نظیر پیچک سمی یا صابون های تحریک کننده می باشد. اجتناب از خشک شدن پوست می تواند یک عامل پیشگیری کننده محسوب گردد.
– کاهش تعداد حمام کردن
برای اکثر افراد 2 تا 3 بار حمام در هفته کافی است . مدت زمان حمام 15 دقیقه و در این زمان از آب ولرم برای شستشوی بدن استفاده نماید.
– مصرف محدود صابون و شوینده های مصنوعی
از صابونهای ملایم نظیر Dove یا Basis که چربی طبیعی پوست را از بین نمی برند، استفاده نمایید. صابون را فقط در صورت ، زیربغلها ، نواحی ژنیتال ( تناسلی ) ، دست ها و پاها استفاده نماید و سپس با آب به خوبی آن را بشوئید .
– خود را با دقت خشک نماید . پوست خود را به آرامی توسط حوله و بعد از حمام خشک نمائید .
– پوست خود را مرطوب نگاه دارید . هنگامی که هنوز پوست شما کمی مرطوب است با یک روغن یا کرم آن را مالش دهید . به پاها ، بازوها و طرفین بدن توجه نماید . اگر پوست شما خشک است از کرمهای نرم کننده برای پوست خشک نظیر اوسرین استفاده نمائید .
– محافظت شخصی
مراحل زیر در کنترل درماتیت به شما کمک مینماید .
– اجتناب از خارش تا حد امکان، مناطق خارش دار را با یک پانسمان بپوشانید. ناخن های خود را کوتاه نمائید و شبها دستکش بپوشید .
– لباس مناسب : باعث جلوگیری از تعریق بیش از حد می گردد.
– پوشیدن لباسهای نازک و نرم برای جلوگیری از تحریک پوستی .
– اجتناب از محرکهای دیگر شامل فرش پشمی، لباس و رختخواب پشمی .
تشخیص درماتیت یا التهاب پوستی
پزشک معمولا با مشاهده و معاینه پوست و سوالاتی که می‌پرسد به تشخیص درماتیت می‌رسد.
گاهی اوقات لازم است بررسی‌های بیشتری انجام شود از جمله:
- انجام آزمایش خون برای پیدا کردن علت راش یا قرمزی پوست
- نمونه‌برداری از پوست برای مشخص کردن نوع درماتیت
- تست پوستی آلرژی: این تست برای درماتیت تماسی و مشخص کردن ماده‌ای که باعث ایجاد درماتیت تماسی میشود کاربرد دارد.
درمان درماتیت یا التهاب پوستی
درمان درماتیت به نوع آن، شدت و عامل ایجادکننده بیماری بستگی دارد. بسیاری از انواع درماتیت خود به خود برطرف می‌شوند. به عنوان مثال درماتیت تماسی زمانی که تماس با ماده محرک از بین برود اغلب رو به بهبودی می‌رود.
