مقالات عمومی

نارسایی کلیوی چیست؟

نارسایی کلیوی

نارسایی کلیه (Kidney failure) یا نارسایی کلیوی در پزشکی به شرایطی که در آن، کلیه نتواند به‌طور بایسته عمل کند گفته می‌شود و به معنی کاهش شدید عملکرد کلیه است. در این وضعیت، عملکرد کلیه تا کمتر از ۱۵ درصد از عملکرد طبیعی آن، کاهش پیدا کرده‌است. کلیه نقش مهمی در دفع مواد زائد و تعادل آب و الکترولیت‌ها در بدن دارد.

حال نکه کلیه دو عضو در طرفین بدن و لوبیا شکل است و از میلیون‌ها نفرون تشکیل شده است. این نفرون‌ها وظیفه‌ی دفع مواد شیمیایی و سموم از بدن و جذب مواد غذایی را دارد. اگر اختلالی در این فعالیت ایجاد شود فرد مبتلا به نارسایی کلیه می‌شود. این نارسایی ممکن است به‌دلیل مشکلات در بافت و ساختار کلیه باشد یا در اثر بیماری در قسمت‌های دیگر بدن ایجاد شود.

13 علامت نارسایی کلیوی

عارضه و بیماری قطعا با نشانه‌هایی همراه خواهد بود. بیماری نارسایی کلیه به دلیل عملکرد و وظایف کلیه‌ها با مشکلات ادراری همراه است. به‌علاوه ادرار باعث دفع مواد زائد از بدن می‌شود و طبیعی‌ست دفع نامناسب می‌تواند باعث تجمع سموم در بدن شود. علائم نارسایی کلیه موارد زیر است.

  • کاهش میزان دفع ادرار
  • به دنبال دفع نشدن ادرار، احتباس مایع در بدن موجب تورم اندام‌های تحتانی، پاها و زانو می‌شود.
  • پف کردن زیر چشم
  • خستگی و ضعف
  • گیجی
  • حالت تهوع
  • تنگی نفس و درد قفسه سینه
  • اریتمی یا ضربان قلب نامنظم
  • کاهش هوش
  • خارش مداوم
  • کرامپ و انقباض ناگهانی عضلات
  • تشنج
  • در موارد شدید نارسایی کلیه موجب کما و در مواردی مرگ هم می‌شود.

انواع نارسایی کلیوی

اختلال در عملکرد کلیه تحت عنوان نارسایی کلیه شناخته می‌شود. نارسایی کلیه چند نوع طبقه بندی دارد؛ اما اگر بخواهیم نارسایی کلیه را با توجه به مدت زمان بروز و شدت عارضه تقسیم کنیم، باید دو نوع نارسایی حاد و مزمن را نام ببریم.

نارسایی حاد کلیه

در مواردی که کلیه‌ها به‌طور ناگهانی طی فاصله‌ی زمانی چند ساعت تا چند روز دچار مشکل می‌شوند و نمی‌توانند مواد سمی را دفع کنند نارسایی حاد کلیه ایجاد شده است. این مشکل بیشتر در کسانی که بستری هستند یا نیازمند مراقبت ویژه هستند مشاهده می‌شود. نارسایی حاد کلیه با بروز ناگهانی عوارض بسیار جدی و شدیدی دارد و حتی ممکن است منجر به مرگ بیمار شود. همچنین نارسایی حاد کلیوی علاوه بر کشنده بودن، امکان برگشت نیز دارد و این دو دلیل کافی است که مبتلایان به این عارضه به آن توجه جدی کنند.

نارسایی مزمن کلیه

مهم‌ترین علامت در این نوع نارسایی خاموش بودن آن است. افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه ممکن است از سال‌ها پیش دچار این بیماری باشند؛ اما چون علامت خاصی ندارد یا روند بروز علائم کند است، به‌طور آرام و پنهانی بافت کلیه را از دست می‌دهند. علائم نارسایی کلیه در موارد مزمن همان نشانه‌های نارسایی حاد کلیه است با این تفاوت که طی مدت زمان طولانی این نشانه‌ها ظاهر می‌شوند.

9 عامل خطرناک نارسایی کلیه

نارسایی حاد کلیه تقریباً همیشه در ارتباط با بیماری یا مشکل پزشکی دیگری رخ می‌دهد. شرایطی که می‌تواند خطر نارسایی حاد کلیه را افزایش دهد، عبارت‌اند از:

  • بستری شدن در بیمارستان (به‌ویژه برای شرایط جدی که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد)
  • افزایش سن
  • انسداد عروق خونی در بازوها و پاها (بیماری سرخرگ محیطی)
  • دیابت
  • فشارخون بالا
  • نارسایی قلبی
  • بیماری‌های کلیوی
  • بیماری‌های کبدی
  • برخی سرطان‌ها و شیوه درمان آن‌ها

عوارض نارسایی کلیه

هنگامی‌که کلیه‌ها عملکرد درستی ندارند، تأثیر قابل‌توجهی بر سایر اندام‌های بدن دارند. این بدان معناست که با پیشرفت نارسایی کلیه، عوارضی در بدن ایجاد می‌شوند. عوارض احتمالی عبارت‌اند از:

  • بیماری قلبی
  • فشارخون بالا
  • کم‌خونی
  • بیماری‌های استخوانی و فسفر بالا (هایپرفسفاتمی)
  • پتاسیم بالا (هایپرکالمی)
  • تجمع مایعات

پیشگیری از نارسایی کلیوی

درحالی‌که نارسایی مزمن کلیه قابل‌برگشت نیست اما می‌توان کارهای زیادی را برای حفظ عملکرد بهینه کلیه‌ها انجام داد. عادات و روال زندگی سالم می‌توانند سرعت از دست رفتن عملکرد ‌کلیه ها را کند کنند. پس اگر بیماری مزمن کلیه دارید، باید کارهای زیر را انجام دهید:

  • با کمک پزشک می‌توانید عملکرد کلیه خود را کنترل کنید
  • در صورت ابتلا به دیابت، سطح قند خون خود را تحت کنترل داشته باشید
  • سطح فشارخون خود را در محدوده طبیعی نگه دارید
  • از کشیدن سیگار خودداری کنید
  • انتخاب رژیم غذایی سالم مانند محدود کردن غذاهای سرشار از پروتئین و سدیم را در نظر بگیرید.

درمان نارسایی کلیوی

روش درمان نارسایی کلیه به علت ایجاد این بیماری بستگی دارد. برای درمان این بیماری باید عامل بیماری‌هایی همچون دیابت و فشار خون برطرف شود. شاید این بیماری در مراحل اول با دارو کنترل شود. روش‌های مختلفی که برای این منظور استفاده می‌شود که معروف‌ترین روش‌های درمان آن عبارتند از:

دیالیز

در این روش با دستگاه خاصی خون را تصفیه می‌کنند و با توجه به نوع دیالیز امکان دارد که بیمار به دستگاه بزرگ یا کیسه کاتتر قابل حمل وصل شود. دیالیز بیماری را درمان نمی‌کند اما می‌تواند به طول عمر بیمار اضافه کند. گاهی در کنار دیالیز باید از رژیم غذایی کم نمک و دارای پتاسیم استفاده شود.

پیوند کلیه

یکی دیگر از راه‌های درمان این بیماری پیوند کلیه است. با پیوند کلیه، کلیه فرد می‌تواند عملکرد طبیعی خودش را داشته باشد و نیازی به دیالیز شدن فرد بیمار نیست. پس از عمل پیوند، نیاز است که بیمار از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده کند تا کلیه او را پس نزند. اگرچه این روش برای همه بیماران، گزینه مناسب به شمار نمی‌رود و چه بسا که گاهی عمل با موفقیت انجام نمی‌شود.

رژیم غذایی

در این روش پزشک رژیم غذایی خاصی به بیمار توصیه می‌کند. پزشک در این رژیم در مورد مصرف پروتئین و محدود کردن سدیم و پتاسیم به بیمار اطلاعاتی ارائه می‌کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *