بیماری افسردگی تنفسی چه زمانی رخ می دهد؟

تنفس عادی برای ادامه حیات هر انسانی چه در هنگام بیداری چه در هنگام خواب ضروری است. گاهی اوقات به دلیل ابتلا به بیماری‌ها یا عارضه‌های مختلف دستگاه تنفسی دچار مشکل شده و نمی‌تواند کار خود را به خوبی انجام دهد. یکی از این مشکلات، افسردگی تنفسی یا هیپوونتیلاسیون است که به سندرم هیپوونتیلاسیون نیز مشهور است. افسردگی تنفسی (Respiratory depression) یا هیپوونتیلاسیون، به شرایطی گفته می‌شود که ریه‌ها به خوبی عمل تبادل اکسیژن با کربن دی‌اکسید را انجام نمی‌دهند. در این حالت غلظت کربن دی‌اکسید در خون بیشتر و بیشتر می شود.

حد نرمال تنفس ۱۲ الی ۲۰ دقیقه است اما افسردگی تنفس نرخ آن را به ۸ تا ۱۰ کاهش می‌دهد. نکته قابل توجه در این بیماری این است که انباشته شدن کربن دی اکسید در بدن عملکرد ارگان‌ها را به خطر می‌اندازد. هنگام ابتلا به افسردگی تنفسی، بدن فرد نمی‌تواند به طور کامل کربن دی‌اکسید موجود در بدن را خارج کند؛ در نتیجه میزان اکسیژن خون کاهش و کربن دی‌اکسید افزایش پیدا می‌کند. این وضعیت با علائم مختلفی از جمله تنگی نفس همراه می‌شود.

کنترل بیماری افسردگی تنفسی

برای درمان بیماری افسردگی تنفسی آمپول سدیم بنزوات که یک نمک سدیم بنزوئیک اسید است فرموله شده است. این ترکیب وقتی با آب ترکیب شود، موجب تولید اسید بنزوئیک می شود. تزریق سدیم بنزوات به همراه دیگر درمان های پشتیبان برای درمان افسردگی تنفسی ( تنفس بسیار آهسته)مورد استفاده قرار می گیرد.

علائم افسردگی تنفسی کدام است؟

علائم این مشکل بسته به شدت ابتلا متفاوت است. در ابتدا این علائم خفیف هستند. مهم‌ترین علائم خفیف عبارتند از:

• بی‌حالی و خستگی؛
• خواب‌ آلودگی در طول روز؛
• تنفس سطحی و کند؛
• افسردگی؛
• تنگی نفس.

اگر این علائم جدی گرفته نشوند، شدت عارضه افزایش یافته و علائم شدید‌تری بروز می‌کنند؛ مانند:

• گیجی؛
• موقعیت‌ناآگاهی (فقدان آگاهی نسبت به زمان، مکان و اشخاص)؛
• اختلال دید و سردرد؛
• تنفس سخت حتی هنگام استراحت؛
• کبودی لب‌ها و انگشتان دست و پا؛
• افزایش خواب‌آلودگی و خستگی در طول روز؛
• دشواری هوشیار ماندن و خواب طولانی‌مدت شبانه؛
• تشنج؛
• توقف طولانی بین هر بار تنفس (آپنه)؛
• تهوع؛
• صدای غیرطبیعی تنفس؛
• کاهش سطح آگاهی و شناخت.

عوارض افسردگی تنفسی

عوارضی که این بیماری در صورت درمان نشدن دارد، شامل:

• ایست تنفسی
• حمله قلبی
• کما یا مرگ مغزی
• کاهش یا افزایش ضربان قلب

این بیماری می‌تواند در اثر آسیب‌های عضلانی یا مشکلات مغزی به وجود بیایند، مانند سکته یا ضربه مغزی که در عملکرد کنترل مغز بر تنفس تاثیر می‌گذارد.

علل ایجاد بیماری افسردگی تنفسی

بیماری افسردگی تنفسی (Respiratory depression) می‌تواند در اثر ابتلا به بیماریهای عصبی عضلانی رخ دهد. در این گونه بیماریها عملکرد عضلات کند می‌شود و نمی‌توانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند.

همچنین انواع آسیبهای مغزی ( مانند سکته مغزی و یا آسیب به سر) می‌تواند در توانایی مغز برای کنترل عملکردهای حیاتی اثر بگذراد. از دلایل دیگر بروز این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب دیدن ریه و دفرمه شدن دیوار قفسه سینه (اختلال در استنشاق و بازدم)
• چاقی بیش از حد (باعث می‌شود که بدن برای تنفس صحیح بیشتر تلاش کند.)
• آپنه انسدادی خواب (توقف تنفس هنگام خواب و شروع دوباره)
• ابتلا به بیماریهای مزمن ریوی (بیماری‌هایی مانند بیماری انسدادی ریه و فیبروز سیستیک که مجاری هوا را مسدود می‌کند.)
• مصرف برخی داروها مانند داروهای بنزودیازپین ها، آرام بخش ها، باربیتورات‌ها، مواد افیونی
• مصرف الکل
• استعمال دخانیات و مواد مخدر
• آسیب به مغز (توانایی مغز برای کنترل عملکردهای اساسی را مختل می‌کند.)
• بیماری‌های عصبی عضلانی (باعث ضعف عضلات کنترل کننده تنفس می‌شود)

مشکلاتی که در اثر ابتلا به بیماری افسردگی تنفسی به وجود می‌آید!

با توجه به این موضوع که در این بیماری تنفس بیمار تحت تاثیر قرار می‌گیرد، عملکرد ارگانهای بدن نیز مختل می‌شود. مطالعات نشان داده اند اگر این بیماری درمان نشود، به شدت بر قلب اثر می‌گذارد. تجمع مکرر دی اکسید کربن در بدن سبب فشار خون ریوی می‌شود و به سمت راست قلب آسیب وارد می‌کند. در موارد حاد خطر مرگ وجود دارد. ریه ارگان بسیار مهمی در بدن است. بنابراین عدم استعمال دخانیات و الکل نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت این ارگان دارد. اگر کار شما به گونه‌ای است که در مناطق آلوده رفت و آمد دارید بهتر است از ماسک استفاده کنید. اینکارها به شما کمک می‌کنند تا ریه سالمی داشته باشید.

درمان افسردگی تنفسی

درمان افسردگی تنفسی بسته به علت آن فرق می‌کند. با این‌حال همه روش‌های درمانی روی دو چیز تمرکز دارند؛ یکی درمان ریشه مشکل و دیگری بهبود تنفس می باشد. درمان‌های متداول افسردگی تنفسی شامل موارد زیر است:

• اکسیژن‌درمانی که شامل دریافت اکسیژن برای افزایش غلظت آن در خون است؛
• استفاده از دستگاه ایجادکننده فشار مثبت روی مجاری تنفسی برای بازنگه‌داشتن آنها حین خواب؛
• جراحی ناهنجاری‌های قفسه سینه؛
• کاهش وزن با کمک جراحی و دارو؛
• داروهای استنشاقی برای بازکردن مجاری تنفسی و درمان بیماری‌های ریوی؛
• استفاده از دستگاه ونتیلاتور؛
• درمان با کمک تزریق مایعات یا نوشیدن آنها؛
• قطع مصرف داروهایی که باعث افسردگی تنفسی می‌شوند؛
• اگر مصرف زیاد آرام‌بخش‌ها یا مواد مخدر منجر به افسردگی تنفس شود، باید به سرعت داروهای مناسب برای خنثی‌سازی اثر مواد گفته‌شده استفاده گردد.

تفاوت هایپوونتیلاسون با هیپوونتلاسیون چیست؟

در پایان خوب است به تفاوت بین این دو نیز توجه کنید. هیپوونتیلاسیون همان افسردگی تنفسی است، حالتی که در آن بدن فرد نمی‌تواند کربن دی‌اکسید موجود در بدن را به خوبی خارج کند. درحالی‌‌که هایپوونتیلاسیون هنگامی رخ می‌دهد که فرد به سرعت تنفس می‌کند،‌ آنقدر سریع که هوای بازدم به سرعت از بدن خارج شده و سطح دی‌اکسیدکربن خون کاهش می‌یابد. نکته اینجاست که گاهی تنفس سخت و نفس‌نفس‌زدن فرد باعث می‌شود تا فکر کنیم که او دچار هایپوونتیلاسیون شده اما در واقعیت نفس‌نفس‌ زدن‌های سطحی او منجر به هیپوونتیلاسیون می‌گردد.

افسردگی تنفسی یا هیپونتیلاسیون هنگامی اتفاق می‌افتد که ریه‌ها نتوانند به درستی چرخه تنفسی را انجام دهند و دی‌اکسید را در بدن جمع کنند. این عارضه می‌تواند منجر به عوارضی مانند اسیدوز تنفسی شود و اگر تحت درمان قرار نگیرد می‌تواند کشنده باشد. علل آن غالبا شامل شرایطی است که مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند سکته مغزی و مصرف داروها که عملکرد سیستم عصبی مرکزی را مختل می‌کنند. اگر فردی به افسردگی تنفسی مشکوک است، باید به دنبال فوریت‌های پزشکی باشد.