سرطان پستان نوعی از سرطان است، عملکرد تقسیم سلولی در سلولهای پستان دچار اختلال می‌شود. سلولهای سرطانی در شخصی که مبتلا شده، بدون کنترل و بیش از حدی که لازم است تکثیر می‌شوند. سرطان پستان انواع مختلفی دارد. نوع آن بستگی به این دارد که کدامیک از سلولهای پستان دچار این اختلال شده باشند. این سرطان ممکن است از قسمت های مختلفی در بافت پستان آغاز شود.
کنترل و پیشگیری از پیشرفت سرطان پستان
اگر به سرطان پستان مبتلا هستید، پس از مراجعه به پزشک و مشورت گرفتن از پزشک با تزریق آمپول چارکول از روند سریع پیشرفت توده های سرطانی جلوگیری کنید. آمپول چارکول یک تعلیق استریل برای تزریق که از زغال چوب و سدیم کلرید به مقدار ۱۲۰ میلی‌گرم در آب به مقدار ۳ میلی‌لیتر است. سدیم هیدروکسید و هیدرو کلریک‌اسید برای تنظیم PH در زمان نیاز استفاده می‌شود. این دارو به صورت ۳ میلی‌لیتر از سوسپانسیون در یک ویال 5 میلی لیتری ارائه شده است.
اجزای تشکیل دهنده پستان
پستان سه بخش کلی دارد:
- لوبول‌ها: غده‌هایی که شیر در آنها ساخته می‌شود.
- مجراها: لوله‌هایی که شیر را از لوبول به نوک پستان می‌رسانند.
- بافت همبند: بافت لیفی و بافت چربی که بخش‌های دیگر پستان را در برمی‌گیرد و کنار هم نگاه می‌دارد.
بیشتر سرطان‌های پستان از مجراها یا لوبول آغاز می‌شود. سلولهای سرطانی می‌توانند از طریق رگ‌های خونی و مسیرهای لنفاوی به سمت بیرون از پستان حرکت کنند و در بقیه‌ی بدن گسترش پیدا کنند. در این حالت می‌گوییم سرطان متاستاز رخ داده است.
رشد خارج از کنترل سلولهای پستان باعث ایجاد سرطان می‌شود. این سلول‌ها توده‌ای را ایجاد می‌‌کنند که اغلب در عکس برداری اشعه ایکس دیده می‌شود و یا به صورت یک توده احساس می‌گردد. سرطان پستان سرطانی است که هم در زنان و هم در مردان دیده می شود، اما شیوع آن در زنان بسیار بیشتر از مردان است.
7 علامت سرطان پستان
این بیماری در بعضی افراد بدون علامت ظاهر می‌شود و گاهی علائم مختلفی دارد که در افراد مختلف متفاوت است. وجود علامت‌های زیر لزوماً به معنی این نیست که به این بیماری مبتلا شده‌ایم، اما با دیدن این علائم کلی، می‌توانیم به این بیماری شک کنیم و به پزشک مراجعه کنیم:
- ایجاد شدن برجستگی یا اجزای توده مانند در پستان یا حفره‌ی زیر بغل
- تورم بخشی از پستان یا ضخیم شدن پوست آن
- پرتقالی شدن پوست پستان
- درد نوک پستان یا کشیده شدن نوک پستان به سمت داخل
- قرمز یا پوست پوست شدن نوک پستان
- ترشح هر نوع ماده‌ای غیر از شیر از نوک پستان (مثل خون)
- هرگونه تغییر در شکل پستان یا حس درد
علت سرطان پستان
سرطان پستان به علت جهش و یا تغییر در DNA سلول های پستان اتفاق می افتد و عملکردهایی مانند کنترل رشد و تقسیم سلولی مختل می شود. در بسیاری از موارد، این سلول های جهش یافته می میرند و یا مورد حمله سیستم ایمنی قرار می گیرند. اما سلول هایی که از حمله سیستم ایمنی در امان می مانند و رشد می کنند، تبدیل به تومور در سینه خواهند شد. با این که علت اصلی بروز سرطان پستان به طور قطعی مشخص نیست، اما برخی عوامل مرتبط با بیماری مانند چاقی و یا مصرف بیش از حد الکل، در بروز این سرطان دخیل هستند. هم چنین، افرادی که به طور ارثی جهش ژن های BRCA1 و BRCA2 دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند. سن و سابقه خانوادگی نیز از دیگر علل ابتلا به تومور سرطانی میباشد.
علائم جدی سرطان سینه زنان در مراحل ابتدایی
- تغییر شکل در نوک سینه؛
- دردی که تا بعد از عادت ماهانه‌ی بعدی از بین نرفته باشد؛
- توده‌ی تازه‌ای که تا بعد از عادت ماهانه‌ی بعدی از بین نرود؛
- ترشحات شفاف، قرمز، قهوه‌ای یا زرد از نوک یکی از سینه‌ها؛
- قرمزی، تورم، خارش پوست، حساسیت در پوست یا جوش که دلیلی برایش وجود ندارد؛
- تورم یا توده در اطراف استخوان ترقوه یا زیر بازو‌ها؛
- توده‌ی سفت با گوشه‌های نامنظم احتمالی بیشتری دارد که توده‌ای سرطانی باشد.
- تورفتگی یا برگشت نوک سینه به داخل؛
- بزرگ شدن یکی از سینه‌ها؛
- فرورفتگی در سطح سینه‌ها؛
- توده‌ای قدیمی که بزرگ‌تر شده است؛
- کاهش وزن بی‌دلیل؛
- بزرگ شدن توده‌های غدد لنفی زیربغل؛
- رگ قابل دیدن روی سینه.
داشتن یک یا تعداد بیشتر از این علائم به معنی این نیست که به سرطان سینه مبتلا هستید. برای مثال ترشح از نوک سینه می‌تواند ناشی از عفونت باشد. اگر هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید برای معاینه به پزشک تان مراجعه کنید.
سرطان پستان چگونه گسترش می‌یابد؟
اگر سلولهای سرطانی به خون یا سیستم لنفاوی وارد و به سایر قسمت‌های بدن منتقل شوند، سرطان پستان گسترش می‌یابد. سیستم لنفاوی، شبکه‌ای از عروق لنفاوی است که در سراسر بدن یافت می‌شود و گره‌های لنفاوی را به هم متصل می‌کند. گره‌های لنفاوی مجموعه‌ای از اجزای کوچک لوبیا شکل است که محل تجمع سلولهای سیستم ایمنی بدن میباشد. مایع روشن داخل عروق لنفاوی حاوی مواد زاید و همچنین، سلولهای سیستم ایمنی بدن است که لنف نامیده می‌شود. همچنین، عروق لنفاوی، این مایع را از پستان خارج می‌کند. در مورد سرطان پستان، سلولهای سرطانی می‌تواند به عروق لنفاوی راه یابد و در گره‌های لنفاوی رشد کند. همچنین، بیشتر عروق لنفاوی پستان به غدد لنفاوی زیر وارد می‌شود:
- گره لنفاوی زیر بغل
- گره‌های لنفاوی اطراف استخوان ترقوه (گره‌های لنفاوی بالا و پایین استخوان ترقوه)
- گره های لنفاوی داخل قفسه سینه و در نزدیکی استخوان پستان
انواع سرطان پستان
سرطان پستان در بافت پستان، عمدتا در کانال های شیری (ductal carcinoma) یا غدد (lobular carcinoma) ایجاد می شود. که البته در همه انواع مختلف، معمولا همه آنها به عنوان سرطان پستان شناخته و درمان می شوند، حتی اگر اولین باری که تشخیص داده می شود، پس از آن باشد که سلول های سرطانی به سایر نقاط بدن منتقل شده باشند، که در این موارد، سرطان به عنوان سرطان متاستاتیک یا پیشرفته پستان نامیده می شود. اما در کل انواع مختلف سرطان پستان به دسته های زیر تقسیم می شوند:
- آنژیوسارکوما
- با منشا مجاری درجا (Ductal carcinoma in situ ,DCIS)
- سرطان پستان سه گانه منفی
- توده سرطان پستان التهابی
- کارسینوم لوبولار مهاجم
- موسینوس کارسینومای پستان (mucinous carcinoma)
- سرطان پستان مردان
- بیماری پاژه پستان
- سرطان پستان عودکننده
روش های پیشگیری از سرطان سینه
- ورزش (حقیقات نشان داده فعالیت های فیزیکی و انجام روزانه نیم تا یک ساعت ورزش می تواند خطر ابتلا را تا ۲۰ درصد کاهش دهد.زیرا ورزش میزان هورمون های استروژن و تستسترون را در خون متعادل می کند).
- مصرف لبنیات (لبنیات غنی از کلسیم می باشد که تحقیقات نشان داده استفاده از کلسیم در پیشگیری از سرطان نقش دارد).
- مصرف میوه (میوه ها به دلیل داشتن فیبر و آنتی اکسیدان نقش به سزایی در کاهش ایجاد سرطان دارند. آنتی اکسیدانها با جلوگیری از واکنشهای اکسیداسیونی و جلوگیری از آزاد شدن رادیکال آزاد از ایجاد سلولهای سرطانی جلوگیری می کنند. از آنتی اکسیدان ها می توان به ویتامین E، A، C و سلنیوم اشاره کرد که در میوه جات وجود دارند. فیبر علاوه بر پیشگیری از سرطان در متعادل نگه داشتن وزن بدن نیز نقش موثری داند).
- بچه دار شدن (طبق گفته محققان زنانی که بچه دار می شوند سرطان در آنها کمتر بروز می کند).
- شیردهی (شیردهی سالهاست مورد توجه محققان آنکولوژیست قرار گرفته و به نظر می رسد شیردهی با مکانیسم های خاصی مانع بروز سرطان می شود و هرچه تعداد دفعات و مدت شیردهی بیشتر باشد میزان ابتلا کمتر است).
- رژیم غذایی کم چرب (مصرف غذاهی پرچرب و دسرهای پرچرب و پرکالری می توانند زمینه ساز ایجاد سرطان باشند. بهتر است خانمها در برنامه غذایی خود از غذاهای بدون کلسترول و کم چرب مثل سویا استفاده کنند. سویا می تواند جایگزین خوبی برای گوشتهای پرچرب باشد).
درمان سرطان سینه
درمان سرطان می تواند به روشهای موضعی و عمومی صورت گیرد. از درمان های موضعی می توان به جراحی و پرتو درمانی اشاره کرد. از درمان های عمومی می توان به هورمون درمانی، شیمی درمانی، درمان بیولوژیک اشاره کرد. در برخی موارد نیز از هردو روش استفاده می شود. از رایج ترین شیوه های درمان جراحی می باشد که در آن یا توده سرطانی یا کل بافت پستان برداشته می شود.
در روش پرتو درمانی (رادیو تراپی) از امواج پرانرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود. این روش معمولا می تواند قبل یا بعد از عمل جراحی صورت گیرد. همچنین وقتی توده بزرگ باشد و با عمل جراحی قابل برداشت نباشد از پرتو درمانی استفاده می شود.
در شیمی درمانی از داروهای ضد سرطان استفاده می شود که معمولا به صورت ترکیبی از چند دارو استفاده می شود. این داروها به حالت تزریقی یا خوراکی استفاده می شوند که در هردو ماده شیمیایی به جریان خون وارد و به کل بدن می رود.
درهورمون درمانی معمولا از دو هورمون استروژن و پروژسترون استفاده می شود که این دو نمی گذارند سلولهای سرطانی هورمون مورد نیازشان را دریافت کنند و از بین می روند.
درمان بیولوژیک به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با توده سرطانی کمک می کند. به این صورت که معمولا از ماده هرسپتین (Herception) که نوعی پادتن است و در آزمایشگاه ساخته می شود، استفاده می شود و به ورید تزریق می شود. این روش یا به تنهایی یا همراه شیمی درمانی صورت می گیرد.
