سلولیت (cellulite) به مجموعه چربی‌هایی گفته می‌شود که به بافت همبند زیر پوست (یا بافت پیوندی که از بافت‌های دیگر محافظت می‌کند) فشار آورده و ظاهر پوست را به حالت ناصاف و ناهموار درمی‌آورد و ظاهری شبیه به پوست پرتقال بر روی بدن ایجاد می‌کند. برای آن دسته از افرادی که در بیشتر یا بخشی از بدن خود دچار سلولیت هستند، این واژه تداعی کننده حالتی ناخوشایند است؛ چرا که سبب بروز پوستی ناهموار با حفره‌هایی به اصطلاح پنیری شکل شده است. به عبارت دیگر، این عارضه را می‌توان نوعی مسمومیت بافت‌های ارتباطی بدن دانست که چیزی حدود ۷۰ الی ۸۰ درصد خانم‌ها در یک دوره از زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. با ما همراه باشید تا به شما بگوییم سلولیت پوستی را چگونه از بین ببریم؟
سلولیت چیست؟
سلولیت یا پوست پرتقالی از نظر علمی کمی هم پیچیده است، سلول‌های چربی در کیسه‌هایی جمع می‌شوند.
در واقع این کیسه‌ها بین رشته‌های لایه‌های مختلف بافت پیوندی پوست نگه داشته می‌شوند. رشته‌های حاوی چربی، نمی‌توانند گسترش یابند یا تغییر شکل پیدا کنند؛ بنابراین وقتی که پوست کشیده (به دلیل افزایش وزن) یا فشرده می‌شود، گلبول‌های چربی از شکل طبیعی خارج و به داخل فشرده می‌شوند و توده‌های پرتقالی‌شکلی از چربی را تولید می‌کنند. نام‌های رایج سلولیت، پوست پرتقالی، پوست پنیری، آسیب تگرگی و پدیده تشکی شدن پوست هستند.
پیشگیری از بیماری سلولیت
فرد همیشه نمی تواند از ایجاد سلولیت جلوگیری کند، اما روش‌هایی برای کاهش خطر وجود دارد.
بریدگی ها و خراش ها را درمان کنید: برای کاهش خطر عفونت، هر گونه بریدگی، گزش، چروکیدن یا زخم (از جمله جراحی های اخیر) را تمیز نگه دارید.
از خاراندن خودداری کنید: به عنوان مثال اگر نیش حشره دچار خارش شد، از یک داروساز در مورد نحوه کاهش این احساس سوال کنید. وقتی خراشیدن اجتناب ناپذیر است، تمیز و کوتاه نگه داشتن ناخن ها می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.
از پوست مراقبت کنید: مرطوب کننده ها می توانند از ترک خوردگی پوست جلوگیری کنند، اما اگر عفونت از قبل وجود داشته باشد، کمکی نمی کنند.
از پوست محافظت کنید: هنگام باغبانی از دستکش و آستین بلند استفاده کنید و در صورت احتمال خراش پوست، از پوشیدن لباس کوتاه خودداری کنید. سرپوش گذاشتن نیز می تواند از گزش حشرات جلوگیری کند.
وزن سالم داشته باشید: چاقی ممکن است خطر ابتلا به سلولیت را افزایش دهد.
از استعمال سیگار خودداری کنید و مصرف الکل را محدود کنید: این موارد ممکن است خطر بیماری را افزایش دهند.
برای سایر موارد پزشکی کمک بگیرید: به عنوان مثال افراد دیابتی باید تمام تلاش خود را برای مدیریت و کنترل وضعیت خود انجام دهند.
نواحی ایجاد سلولیت
نواحی بدن که بیشتر در معرض ایجاد سلولیت قرار می‌گیرند عبارتند از:
- کشاله ران و قسمت بیرونی آن
- باسن و لگن
- داخل و بیرون بازو
- قسمت داخلی زانو
- شکم و پهلو
- اطراف مچ پا
8 علامت سلولیت پوستی
علائم زیر ممکن است در منطقه آسیب دیده رخ دهد:
- قرمزی و تورم
- گرما
- حساسیت و درد
- برخی از افراد دچار تاول، گودی پوست یا لکه می شوند
ممکن است فرد علائم دیگری از عفونت را نیز تجربه کند، مانند:
- خستگی
- لرز و تعریق سرد
- لرزیدن
- تب
- حالت تهوع
علاوه بر این، غدد لنفاوی ممکن است متورم شده و حساس شوند. به عنوان مثال سلولیت در پا ممکن است غدد لنفاوی کشاله ران را تحت تأثیر قرار دهد.
تفاوت میان چاقی و سلولیت چیست؟
| چاقی | سلولیت |
|---|---|
| رژیم غذایی کم کالری نتیجه بخش است | رژیم کم کالری تأثیر چندانی ندارد |
| پوست، صاف است. | پوست برآمدگی و فرورفتگی دارد |
| پوست شل است | در اکثر موارد پوست سفت است |
| کم کردن مصرف نمک زیاد اثر ندارد | کاهش مصرف نمک در غذا مؤثر است |
| محل وجود چاقی به صورت هماهنگ در کل بدن محسوس است | در جاهای خاصی از بدن دیده می‌شود |
| بیشتر چربی‌ها در شکم ذخیره می‌شود | شکم جای مناسبی برای سلولیت نیست |
| دردناک نیست | با وارد آمدن فشار در فرد احساس درد ایجاد می شود |
| چاقی در اثر افزایش حجم بافت‌های چربی به وجود می آید | در اثر تجمع مواد سمی به وجود می‌آید |
| زنان و مردان هر دو ممکن است چاق شوند | سلولیت به ندرت در مردان به وجود می‌آید (بیشتردر پشت گردن) |
| در اثر پرخوری به وجود می‌آید | در اثر فشارهای روحی و عدم تعادل در مواد غذایی ایجاد می شود |
| در هر سنی امکان چاق شدن هست | بیشتر در سنین رشد هورمونی و آغاز عادت ماهیانه ظاهر می‌شود |
| ارتباط به هورمون خاصی ندارد | با هورمون استروژن مرتبط است |
7 علت ایجاد سلولیت یا پوست پرتقالی
عوامل مختلفی باعث به وجود آمدن سلولیت پوستی می‌شوند. همان‌طور که گفتیم به دلیل نازک بودن بافت پوستی بانوان، این مشکل برای بانوان بیشتر از آقایان به وجود می‌آید. همچنین به‌غیر از استحکام پوست، عوامل دیگری نظیر تغییرات هورمون در بانوان که به دلیل عادات ماهانه و مصرف قرص‌های ضدبارداری به وجود می‌آید نیز در به وجود آمدن و تشدید سلولیت، مؤثر است.
همان‌طورکه گفتیم غالبا سلولیت یا پوست پرتقالی به دلیل اشباع چربی در زیر پوست به‌وجود می‌آید. وقتی اضافه وزن داشته باشید، درصد چربیِ بدن شما هم بالاست و احتمال تجمع چربی در یک ناحیه بیشتر می‌شود و باید به فکر رفع و درمان سلولیت پوست خود باشید. البته این‌طور نیست که فقط افراد چاق سلولیت داشته باشند، بلکه لاغرها هم ممکن است که درگیر این مشکل بشوند. در این قسمت به دلایل مختلف ایجاد سلولیت و عوامل تاثیر گذار بر سلولیت اشاره می‌کنیم:
1. عادات غذایی اشتباه
غذاهای خیلی چرب و شور، نه‌تنها برای سلامتیِ بدن، بلکه برای پوست شما مضر است و به سلولیت‌های ناحیه باسن، ران و شکم خوش‌آمد می‌گویند. این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که اولین عامل مؤثر بر سلامت پوست، تغذیه است و وضعیت پوست صورت و بدن‌تان، نتیجه هر غذایی است که می‌خورید.
2. تغییرات هورمونی
در بعضی دوره‌های زندگی، هورمون‌های ما دچار نوسان می‌شود. هورمون تأثیر مستقیمی روی این حالت دارد؛ مثلا یائسگی، بلوغ، بارداری، توقف عملکرد تخمدان‌ها یا هر چیز دیگری که بر هورمون‌های شما تاثیر داشته باشد، بر ایجاد و تشدید سلولیت نیز موثر است.
3. سیگار و الکل
آیا می‌دانید، پوستی که اکثر اوقات در معرض دود قرار دارد، خیلی سخت می‌تواند اکسیژن تنفس کند و بیشتر در معرض آسیب‌های پوستی است. سیگار ضررهای زیادی برای سلامتیِ بدن دارد، اما در این مقاله به‌طور مختصر می‌گوییم که اگر پوست‌تان را دوست دارید، سیگار نکشید؛ چون باعث می‌شود که متابولیسم پایه بدن‌تان کم شود، تعادل سطح آنزیم‌ها به‌هم بخورد و ترشح هورمون‌ها دچار خلل شود. پس اگر می‌خواهید، پوستی بدون سلولیت داشته باشید، سیگار را برای همیشه ترک کنید.
علاوه بر سیگار، بین الکل و وجود سلولیت هم ارتباط زیادی وجود دارد. الکل، چربیِ بدن را بالا می‌برد، چون ماهیت الکل چربی است. بنابراین مصرف الکل، مساوی با سلولیت و ترک الکل مساوی با درمان سلولیت پوست است.
4. ژنتیک
برخی از افراد به‌صورت ژنتیکی پوستی چندان صاف ندارند. درست است که وراثت و ژنتیک را نمی‌شود کاری کرد، اما می‌توانیم با رعایت رژیم غذایی سالم و اصولی و انجام ورزش‌های مخصوص، این زنجیره سلولیت خاندانی را بشکنیم و برای پیشگیری و درمان سلولیت اقدام کنیم.
5. سبک زندگی کم‌تحرک
کم‌تحرکی یعنی گردش خون ضعیف در پوست، گردش خون پایین هم یعنی پوستی که چربی زیر آن جمع می‌شود. اگر تسلیم مشغله‌های زندگی بشوید و نتوانید به اندازه کافی ورزش کنید و تحرک داشته باشید، ضرر کرده‌اید.
غیر از خون‌رسانیِ کافی و منظم که برای داشتنِ پوست خوب، ضروری است، ورزش و تحرکِ بدنی، باعث بالارفتنِ سرعتِ چربی‌سوزی و سوخت‌وساز بدن‌تان می‌شود. پس ورزش، نقش پررنگی در درمان سلولیت دارد.
6. استرس
احتمالا نمی‌دانستید که استرس چقدر می‌تواند روی سلولیت تأثیر بگذارد؟ استرس و افسردگی برای پوست مثل سم عمل می‌کند. بعضی افراد وقتی یک دوره استرس شدید و طولانی را می‌گذرانند، دچار سلولیت پوستی می‌شوند؛ چرا؟ چون استرس روی کبد تأثیر مستقیمی دارد و کبد را ضعیف می‌کند. اگر کبد نتواند خوب کار کند، تمام چربی‌ها زیر پوست ذخیره می‌شوند. به این ترتیب تنش و استرس، پوست شما را نابود و پر از سلولیت می‌کند.
7. بالارفتنِ سن
بیشترشدنِ بافت چربیِ بدن و تغییرات هورمونی، مخصوصا کاهش سطح استروژن در اثر بالارفتنِ سن پیش می‌آید. معمولا با افزایش سن، کلاژن‌سازیِ پوست کم می‌شود و سلول‌های چربی، بزرگ و سلولیت‌‌ها روی پوست بیشتر می‌شوند.
اما سن افراد معیار سلامتی و زیبایی نیست. راه‌های مختلفی برای حفظ شادابی پوست و درمان سلولیت در سن بالا نیز وجود دارد.
4 نوع مهم بیماری سلولیت
پس از اینکه با علت سلولیت آشنا شدید و فهمیدید که سلولیت چیست، حال وقت آن است که انواع سلولیت را بشناسید. سلولیت انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.
سلولیت نرم
این نوع سلولیت باعث می‌شود که برخی از نواحی بدن، با پستی‌وبلندی همراه باشد. اما بافت این نقاط نرم است و معمولاً دردی را برای فرد به همراه نخواهد داشت. بیشتر افرادی که به سلولیت مبتلا می‌شوند، این نوع سلولیت را در خود مشاهده می‌کنند. پزشکان بهترین راه درمان برای این نوع سلولیت را ورزش کردن و رعایت کردن رژیم غذایی مناسب می‌دانند.
سلولیت سنگین
زمانی که برآمدگی‌هایی که بر اثر سلولیت به وجود آمده است، عمیق‌تر از سلولیت نرم باشد و بافت آن نیز سفت‌وسخت باشد و همچنین با درد همراه باشد، در این شرایط می‌گوییم که شخص دچار سلولیت یا پوست پرتقالی سخت است. این مورد، بیشتر به دلیل رژیم غذایی بد و گاهی ژنتیک اتفاق میفتد و در موارد زیادی دیده شده که افراد بدون داشتن اضافه‌وزن نیز به این نوع از سلولیت دچار شده‌اند. درمان این سلولیت به‌خصوص سلولیت پا از ورزش کردن گذشته است و اگر درد نواحی که سلولیت دیده می‌شود زیاد باشد لازم است تا شخص به پزشک مراجعه کند.
سلولیت ادماتوز
بدترین نوع سلولیت چیست؟ سلولیت ادماتوز، شدیدترین نوع سلولیت پوستی است. این نوع سلولیت گاهی با درد خیلی زیادی همراه است که می‌تواند راه رفتن، نشستن و … شخص مبتلا را تحت‌تأثیر قرار دهد. این نوع سلولیت پوست به‌ندرت در افراد دیده شده است و طبق نظر پزشکان، اصلی‌ترین دلیل این نوع سلولیت، کم بودن گردش خون است. به همین دلیل مهم‌ترین درمانی که برای این کار پیشنهاد می‌شود، راه‌هایی است که در راستای افزایش گردش خون به بدن کمک می‌کند. راه‌هایی مثل زهکشی لنفاوی.
سلولیت عفونی
نوع دیگری از سلولیت یا پوست پرتقالی وجود دارد که کلاً عوامل آن با سلولیتی که تا به اینجا بررسی کردیم تفاوت دارد. عامل اصلی سلولیت عفونی، باکتری‌هایی هستند که بر روی سطح پوست وجود دارد و درصورتی‌که زخمی بر روی پوست صورت بگیرد این باکتری‌ها به درون بافت پوست نفوذ پیدا می‌کنند. این سلولیت بیشتر در اطراف لب، اطراف چشم و داخل بینی به وجود می‌آید که درمان آن مصرف چند روزه‌ی داروهای آنتی‌بیوتیک، به تجویز پزشک است.
درمان پزشکی سلولیت
روش‌های مختلفی توسط پزشکان برای درمان سلولیت وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
- آکوستیک ویو تراپی : در این روش با استفاده صوت، سعی بر افزایش گردش خون می‌شود. افزایش گردش خون قاتل سلولیت است.
- کربوکسی‌تراپی : این روش برای رفع علائم ظاهری سلولیت مفید است. این کار با تزریق گاز دی اکسید کربن به زیر پوست انجام می‌شود.
- پماد و کرم : پمادهای زیادی در راستای از بین بردن خطوط سلولیت وجود دارد که برای از بین رفتن ظاهر این عارضه مفید است. البته این روش، درمان سلولیت به‌حساب نمی‌آید و تنها می‌تواند علائم ظاهری این مشکل را حل و رفع کند.
- اندرمولوژی : این روش با کمک ابزار مکنده در کنار ماساژهای سنگین و سفت به رفع برآمدگی‌ها کمک می‌کند. این روش نیز از روش‌های موقت درمان سلولیت به‌حساب می‌آید.
- سابسیژن : از روش‌های درمان سلولیت این است که با استفاده از آن سوزن‌های مخصوص وارد بدن شده و چربی‌ها را از زیرپوست برمی‌دارد. این روش برای درمان سلولیت بسیار مناسب است.
- کرایولیپولیز : این روش درمان سلولیت از روش‌های تأیید شده توسط سازمان جهانی پزشکی است. در این روش با استفاده از دستگاه‌های مخصوص، چربی زیر بافت پوست، فریز می‌شود و این مورد به از بین رفتن سلولیت در پوست منجر می‌شود.
- لیزردرمانی : درمان سلولیت با لیزر به این شکل است که لیزر، با تحریک کردن سلول‌های پوستی باعث سفت شدن بیشتر پوست می‌شود که سفت شدن پوست، به معنای کمتر شدن اثر سلولیت است.
- لیپوساکشن : در این روش با استفاده از امواج، بافت‌های اضافی چربی از بدن خارج می‌شود که این عمل، باعث درمان سلولیت خواهد شد.
درمان های خانگی سلولیت
برای از بین بردن سلولیت از روش های زیر کمک بگیرید:
1. ورزش کردن قاتل سلولیت
ورزش، قاتل سلولیت است. بدون شک ورزش کردن از مؤثرترین راه‌ها هم برای پیشگیری و هم برای درمان سلولیت به‌حساب می‌آید. با ورزش کردن، هم به چربی‌سوزی و کاهش وزن هم به دفع سموم بدن کمک می‌کنید و هم گردش خون را در بدن بهبود می‌بخشید. تمامی این موارد در پیشگیری و درمان سلولیت نرم، به‌خصوص سلولیت پا مؤثر هستند.
2. رژیم غذایی مناسب
برای درمان و پیشگیری از سلولیت، به‌هیچ‌عنوان رژیم‌های سخت وجود ندارد. در واقع کافی است شما طی یک رژیم غذایی ساده و سالم پیش بروید تا این معضل را در خود از بین ببرید. در این رژیم‌ها معمولاً توصیه به کم‌کردن مصرف قند، نمک، کربوهیدرات و چربی و در عوض مصرف بیشتر مواد غذایی حاوی فیبر و پروتئین می‌شود. همچنین توجه داشته باشید که عادات بد که منجر به تشدید سلولیت می‌شود را ترک و یا کم کنید. عاداتی مثل مصرف زیاد نوشیدنی الکلی و یا استعمال دخانیات.
3. ماساژ برای درمان سلولیت یا پوست پرتقالی
اگر از شخص بلد کاری بپرسید که قاتل سلولیت چیست، قطعاً ماساژ را به شما معرفی خواهد کرد. در کل ماساژ می‌تواند به افزایش جریان خون، در نتیجه سفت شدن پوست و از بین بردن سلولیت، مؤثر باشد. همچنین ماساژ‌هایی وجود دارد که مختص از بین رفتن ظاهر بد حاصل از سلولیت است که می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید.
برخی از مواد هستند که می‌توانید از آن‌ها به‌عنوان اسکراب، برای از بین بردن سلولیت استفاده کنید. در ادامه به بررسی این موارد، می‌پردازیم.
4. استفاده از قهوه برای سلولیت
یکی از روش‌های مؤثر و مفید برای درمان سلولیت این است که در نواحی که پوست دچار تزلزل است، از صابون قهوه یا اسکراب قهوه استفاده کنید. برای تهیه‌ی این اسکراب، کافی است تا یک‌چهارم فنجان پودر قهوه، دو قاشق روغن نارگیل و سه قاشق شکر را به‌خوبی مخلوط کرده تا یک‌دست شود. سپس با این اسکراب، نواحی سلولیت را با فشاری مناسب ماساژ دهید. برای اثربخشی، این کار را 3 بار در هفته انجام دهید.
5. استفاده از سرکه سیب
برای تهیه اسکراب سرکه سیب، باید یک‌سوم لیوان سرکه سیب را با دو سوم لیوان آب مخلوط کرده و کمی هم عسل به آن اضافه کنید. برای مدت‌زمان نیم ساعت با این اسکراب، نواحی دارای سلولیت را ماساژ داده و سپس آن را با آب ولرم بشویید. وجود مواد مغذی که درون سرکه سیب است در درمان سلولیت تأثیر زیادی دارد.
6. روغن نارنگی قاتل سلولیت
روغن نارنگی هم به‌صورت مصرف موضعی و هم خوراکی، می‌تواند در از بین رفتن اثر سلولیت نقش مفیدی داشته باشد. برای ساخت اسکراب روغن نارنگی باید این روغن را با یک روغن سبک مثل روغن نارگیل مخلوط کرده و با آن نواحی سلولیت را ماساژ دهید.
